مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: دوره نوجوانی دوره ای حساس برای شکل گیری عادات سالم و ناسالم زندگی فرد است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت مسئولیت در قبال سلامتی، سلامت معنوی و روابط بین فردی و عوامل پیش بینی کننده آن بر اساس سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان های تبریز انجام شده است.

 روش کار: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی340 دانش آموز به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته براساس پرسش نامه های استاندارد سبک زندگی ارتقاء سلامتHPLPII (health- promoting lifestyle profile II) و سلامت معنوی(Palutzian & Ellison) و اجزای تئوری رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده، قصد رفتاری) بود که اعتبار و پایایی آن در مطالعه مقدماتی، کسب شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 15و آزمون های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

 یافته ها: مسئولیت در قبال تندرستی، سلامت معنوی و روابط بین فردی و سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در دانش آموزان مورد بررسی در حد متوسط بود. میان همه سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده همبستگی مثبت معنادار به دست آمد (0001/0> p). از بین سازه های دارای همبستگی معنی دار با قصد رفتاری سازه های نگرش و کنترل رفتاری درک شده قادر به پیش بینی 35 درصد تغییرات قصد رفتاری بودند(0001/0>p). سازه های نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده با 74/0 درصد قادر به پیش بینی تغییرات رفتار در زمینه مسئولیت پذیری در قبال سلامتی (0001/0 p <)، با 56/0 قادر به پیش بینی تغییرات رفتار در زمینه سلامت معنوی (0001/0 p <=) و با 63/0 درصد قادر به پیش بینی تغییرات رفتار روابط بین فردی بودند (0001/0 p <).

نتیجه گیری: وضعیت ابعاد مسئولیت درقبال تندرستی، سلامت معنوی و روابط بین فردی در دانش آموزان مورد بررسی متوسط است. در طراحی مداخلات ارتقایی باید بر متغیر قصد رفتاری و تعیین کننده های آن مانند کنترل رفتاری درک شده توجه کرد.