مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: مصرف خودسرانه دارو از معضلات حاد بهداشتی است. هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بر ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف خودسرانه دارو در زنان تحت پوشش خانه های سلامت منطقه 3 تهران است.

روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی از نوع شاهددار که روی 88 نفر از زنان (در دو گروه آزمون و کنترل 44 نفره) انجام شد، روش نمونه گیری خوشه‌ای و ابزارگردآوری اطلاعات پرسش‌نامه محقق ساخته براساس سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی و چک لیست عملکرد در زمینه مصرف خودسرانه داروها بود که روایی و پایایی آن تایید شد. ابتدا پرسش نامه و چک لیست در دو گروه تکمیل شد. براساس نتایج به دست آمده از این مرحله، مداخله آموزشی طراحی و در گروه آزمون در قالب سه جلسه آموزشی90 دقیقه‌ای با روش‌های سخنرانی، پرسش و پاسخ، بحث گروهی، نمایش فیلم و اسلاید برگزار شد. یک ماه پس از مداخله آموزشی دوباره داده‌ها در دو گروه جمع آوری و در نرم افزار آماری SPSS16 با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و تحلیلی تجزیه تحلیل و با هم مقایسه شد.

یافته‌ها: قبل از مداخله بین میانگین آگاهی، حساسیت، شدت، منافع، موانع، خودکارآمدی درک شده و عملکرد در زمینه پیشگیری از مصرف خودسرانه داروها در دو گروه، اختلاف معنی دار وجود نداشت (05/0<p) اما پس از مداخله آموزشی اختلاف معنی دار به دست آمد (001/0>p) و همچنین در گروه آزمون بین عملکرد و سطح تحصیلات رابطه معنی دار مشاهده شد (03/0 p=). همچنین رادیو و تلویزیون در 65 % زنان آزمون و 5/77 % زنان کنترل مهمترین راهنمای عمل بود.

نتیجه‌گیری: آموزش براساس الگوی اعتقاد بهداشتی موجب ارتقاء ادراکات و عملکرد زنان در زمینه پیشگیری از مصرف خودسرانه دارو می شود.