مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: بخش سلامت به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های خدماتی و جزئی از شاخص‌های توسعه و رفاه اجتماعی تلقی می‌گردد. در میان واحدهای تشکیل دهنده این بخش نیز بیمارستان‌ها به عنوان بزرگ‌ترین و پرهزینه‌‌ترین واحدهای عملیاتی به شمار می‌آیند که جهت استفاده بهینه از امکانات و منابع، ناگزیر از به کارگیری تحلیل‌های اقتصادی و عملکردی می‌باشند. در این مطالعه به سنجش کارایی بیمارستان‌های عمومی تحت پوشش وزارت رفاه و تامین اجتماعی پرداخته شده است.

روش کار: مطالعه حاضر به صورت مقطعی در فاصله سال‌های 1385 تا 1387 به صورت میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده و به منظور سنجش کارایی با استفاده از روش تحلیل مرزی تصادفی، نرم افزار Frontier ویرایش 4.1 مود استفاده قرار گرفته است.

یافته ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که میانگین نمره کارایی بیمارستان‌های تحت مطالعه برابر با 834/0 با نوسان نمره، بین 947/0 – 55/0 بوده است. ضمناً در طی هیچ یک از سال‌های مورد مطالعه، بیمارستان‌های مورد بررسی نتوانسته‌اند به کارایی فنی کامل، (TE = 1) دست یابند.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد استفاده همزمان از تکنیک‌های پارامتریک و ناپارامتریک، بهتر می‌تواند به ترسیم وضعیت موجود و نشان دادن مرز کارای خدمات بیمارستانی در نظام سلامت کشور کمک کند. مضافاً اینکه استفاده از مدیران کارآزموده و تخمین دقیق تعداد کارکنان مورد نیاز هر بخش در کنار توجه به نتایج حاصل از تحلیل‌های اقتصادی و سنجش عملکرد، می‌تواند به نحو مطلوبی به استفاده هر چه بیشتر از نهاده‌ها و ارتقای بهرهوری نظام بیمارستانی کشور کمک کند.