مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: ضمان پزشک درخصوص انتقال اشتباهی جنین که به معنای مسئولیت قانونی پزشک در قبال انتقال دادن اشتباهی جنین در مادر واقعی­اش به زن دیگری می­باشد باعث ایجاد ضمان قهری برای پزشک خاطی و ضمان کیفری برای وی است یا وفق (تبصره­ی 1 ماده 495) مصوب 1392 فرض بر عدم­ تقصیر پزشک است حتی­اگر برائت نگرفته باشد یا می­توان متمسک به قاعده کلی­آزادی قراردادها در ماده 10 قانون مدنی شدو مسئولیت ها را از این رهگذر شناسایی کرد. لذا به لحاظ حساسیت آسیب­های روانی­واجتماعی وارده به ­والدین فرد متولد شده از این ­اشتباه ­و نسب وی چگونگی احراز ضمان کیفری ناشی ­از انتقال اشتباهی جنین مطرح می­شود.
روش ­کار: این پژوهش از نوع پژوهش­های توصیفی-تحلیلی بوده و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه­ای و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی­تحلیلی مورد تجزیه­ و تحلیل قرار گرفته است.
یافته­ها: سیر موضوعی تاریخی ضمان پزشک مؤید مسئولیت مطلق پزشک در قانون سابق و اعطای آزادی­عمل در قانون مجازات مصوب 1392وفق مواد قانونی 158، 495، 496 ،497 می­باشد که خلأهای قانونی این حرفه را برچیده است هرچند که با بررسی تطبیقی قوانین بین الملل، مسئولیت مدنی اشتباه پزشک خاطی در انتقال جنین پذیرفته شده است و در قوانین موضوعه ایران نیزعلاوه بر مسئولیت مدنی پزشک، در نظریه فرض تقصیر یا همان ضمان قهری مورد قبول می­باشد.
نتیجه­گیری: در نظام حقوقی ایران برخلاف نظام­های حقوقی دیگر، بین انتقال اشتباه جنین با انتقال با حسن نیت جنین تفاوت ایجاد نشده است و در هر دو مورد، مسئولیت پزشک بارمی شود. از سوی دیگر، انتقال جنین امروزه در مراکز انتقال جنین به صورت یک فعالیت سازمانی صورت می­پذیرد و از این رو، نباید مباشرت پزشک را در این موارد موجب مسئولیت صرف او دانست.