Research code: 1
Ethics code: 1
Clinical trials code: 1
Khashei K, Alipour M, Ghasemi A. Occurrence of obsessive-compulsive disorder among primary school students in Lenjan in dealing with e-learning caused by the COVID-19 epidemic. RJMS 2021; 27 (12) :175-179
URL:
http://rjms.iums.ac.ir/article-1-6578-fa.html
خاشعی خلیل، علیپور مرضیه، قاسمی علی رضا. بروز وسواس فکری- عملی در بین دانشآموزان دبستانی شهرستان لنجان در برخورد با آموزش الکترونیک ناشی از همهگیری کووید 19. مجله علوم پزشکی رازی. 1399; 27 (12) :175-179
URL: http://rjms.iums.ac.ir/article-1-6578-fa.html
مرکز پیشگیری و سلامت امین، سازمان بهزیستی و توان بخشی، اصفهان، ایران ، khalil.khashei2016@gmail.com
چکیده: (3180 مشاهده)
در دسامبر 2019، نوع ناشناختهای از ذاتالریه ویروسی در بین گروهی از بیماران با سابقهی مشترک مراجعه به بازار غذاهای دریایی هانان (Huanan) در ووهان چین شناسایی شد. در ابتدا تعداد موارد ابتلا پایین بود، اما در تاریخ 31 دسامبر، شیوع غیرمعمول آن به سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش گردید. در 11 فوریه 2020، کمیته بینالمللی طبقه بندی ویروسها (ICTV)، عنوان سندروم حاد تنفسی شدید کروناویروس- 2 (SARS-CoV-2) را به آن اطلاق نمود و در همان روز، WHO، رسما بیماری ایجاد شده توسط SARS-CoV-2 را 2019 Corona Virus Disease (COVID-19) نام نهاد (1). ویژگیهای بیماریزایی این ویروس و قرنطینه کردن خانگی به دنبال انتشار افسار گسیخته آن میتواند بر سلامت روان افراد به شدت تاثیر گذار باشد و آنها را در معرض بروز اختلالات روانشناختی نظیر؛ اضطراب، ترس، افسردگی و همچنین افکار منفی قرار دهد. از اینرو در چنین وضعیت پر مخاطرهای، شناسایی افراد مستعد اختلالات روانشناختی ضروری بوده تا با راهکارها و تکنیکهای مناسب روانشناختی بتوان سلامت روانی جامعه را تضمین کرد. در این بین، کودکان دبستانی در نتیجه جدا شدن از همکلاسیها، اضطراب از تصمیمگیری مستقل، کاهش تمرکز و کیفیت عملکرد حین انجام امور درسی مجازی، میتوانند تاثیر پذیرترین گروه باشند (2). یکی از اختلالهایی که با توجه به توصیف والدین از حالات کودک دبستانی خود در شهرستان لنجان، افزایش بروز آن دیده میشود، وسواس فکری- عملی است. وسواس فکری- عملی یک اختلال اضطرابی بوده که با تفکرات وسواسی عود کننده و رفتارهای تکراری تظاهر مینماید و فرد را جهت کاهش اضطراب وادار به پاسخ به یک اجبار درونی میکند. چند الگوی عمده این اختلال همچون؛ افکار مزاحم (نشخوار فکری)، تردید مرضی (وسواس شک و تردید)، چک کردن (وسواس وارسی) و وسواس نظم/ تقارن (3)، برای جمعیتی از کودکان دختر و پسر دبستانی شهرستان لنجان در برخورد با آموزش مجازی از سوی والدین آنها در مرکز جامع مشاوره و روانشناسی شهرستان، نزد مشاوران تربیتی ذکر شده است. والدین این جمعیت دانشآموزی اظهار داشتهاند؛ تکالیف مدرسه فرزندشان ناتمام میماند چراکه بخاطر نگرانی از عدم انجام صحیح یک کار آن را بارها و بارها تکرار میکند (وسواس شک و تردید- وسواس وارسی)، بعد از ارسال تکالیف، فرزندشان مطمئن نیست که آن را به درستی انجام داده است (وسواس شک و تردید)، فرزندشان احساس میکند مجبور است بارها و بارها تکالیف ارسالی خود را چک کند (وسواس وارسی)، فرزندشان حتی زمانی که به سوالات معلم پاسخ صحیح داده است، مطمئن نیست که بطور صحیح آن را انجام داده باشد (وسواس شک و تردید)، فرزندشان کاردستیهای ارائه کرده را دور نمی اندازد چون میترسد در آینده به آن نیاز پیدا کند (افکار مزاحم)، فرزندشان نگرانی زیادی در مورد تمیزی تکالیفش دارد (وسواس نظم)، فرزندشان حین حضور در کلاس مجازی و پاسخدهی، چیزهایی را پیرامون خود جمعآوری میکند که واقعاً نیازی به آنها ندارد (افکار مزاحم)، فرزندشان مرتب در مورد جنبههای بد آموزش مجازی فکر میکند و نمیتواند آنها را متوقف سازد (نشخوار فکری)، فرزندشان به هنگام پرداختن به امور درسی خود، اگر نظم و ترتیب وسایلش بهم بخورد، فورا پرخاش میکند (وسواس نظم/ تقارن). نتایج بررسی مشابهی که در مورد اثرات روانشناختی COVID-19 بر کودکان در ایتالیا و اسپانیا انجام شده است، بیانگر تغییر وضعیت عاطفی و رفتاری کودکان در مواجه با شرایط متفاوت همهگیری در این دو کشور میباشد. در این مطالعه والدین حالات بیحوصلگی، تحریک پذیری، بیقراری، عصبی بودن و افزایش نگرانی را برای فرزندان خود گزارش نمودهاند (4). در دوران همهگیری سندروم حاد تنفسی (SARS) نیز نتایج یک مطالعه مقطعی نشان داد که بروز اختلالات روانی در طی همهگیری، با سن کمتر در ارتباط است (5). در مواجه با همهگیری ابولا هم کودکان، اختلالات روانشناختی بیشتری را تجربه کردند (6). این وسواسهای فکری و عملی وقتگیر هستند و روند طبیعی پیشرفت دانشآموز را مختل میسازند. همچنین وسواسها و اجبارها میتواند با رشد شناختی و اجتماعی کودکان تداخل کند و اختلالات عملکرد را برای آنها بوجود آورد. لذا با توجه به اینکه کودکان صاحبان آینده جامعه هستند، سلامتی و بیماری آنان در سلامتی و بیماری جامعه فردا اثراتی قابل توجه خواهد داشت (7). بنابراین لازم است در این دوران قرنطینه که به دلایل ذکر شده تحریک پذیری این قشر مهم افزایش مییابد، سلامت روانی آنها بیشتر مورد توجه قرار گیرد. والدین میتوانند به عنوان نخستین حافظان سلامت روان کودک، با فراهم کردن یک برنامه منظم از ایجاد تشویش در کودکان خود در رویارویی با شرایط متفاوت آموزش، جلوگیری نموده و در آنها احساس آرامش خاطر بوجود آورند. ضمن اینکه با توجه به متکی بودن کودکان به والدین برای حفظ آرامش، لازم است آنها تا حدی که میتوانند نگرانیهای خود را مدیریت کنند و آنها را در حضور فرزندشان بروز ندهند. از سوی دیگر والدین ضمن گوش دادن به نگرانیهای کودکان، برای ایجاد راه حل از خود کودک سرنخ بگیرند. بعلاوه اهمیت دادن والدین به بازی با کودک خود، آن هم بازیهای دسته جمعی نظیر پانتومیم میتواند استرس و عوارض ناشی از آن را از کودکان دور سازد.همچنین پیشنهاد میگردد که این بررسی در سطح وسیعتر و در شهرهای مختلف کشور انجام شود تا در صورت طولانیتر شدن قرنطینه و آموزش مجازی دانشآموزان، تصمیمهایی در این زمینه از سوی متخصصان و برنامهریزان بهداشت کشور اتخاذ گردد.