مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: اختلال نافرمان مقابله‏ای از شایع‌ترین اختلالات روانشناختی دوران کودکی می‌باشد که تأثیر بدی در تعاملات خانواده دارد و همچنین دارای پیش آگهی نامناسب همچون ابتلا به اختلالات روانشناختی در بزرگسالی، اعتیاد، مشکلات بین فردی، تحصیلی می‌شود . لذا هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت والدین (PMT) با آموزش مبتنی بر رابطه والد-کودک  (CPRT) بر کاهش مجموع نشانگان مرضی کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله‏ای می­باشد.
روش کار: پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی نیمه تجربی به صورت پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود.  جامعه‌ی پژوهش حاضر را کلیه والدین کودکان 5-11 ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله­ای (ODD) مراجعه­کننده به درمانگاه‏ها و مراکز روان­شناختی و روان­پزشکی شهر تهران می‏باشد. نمونه پژوهش شامل 45 والد بود که با نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش ۱۵ نفره قرارگرفتند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه علائم رفتاری کودکان (CSI-4) و پرسشنامه SNAP-IV بود.
یافته ­ها: نتایج مربوط به آزمون تحلیل کوواریانس برای نمرات نشانگان مرضی کودکان نشان داد که  آماره F برای نمرات مرضی کودکان نافرمان (۳۴/۷۵) در سطح ۰۰۱/۰ معنی‏دار است؛ بین گروه‌ها در نمرات مرضی کودکان نافرمان تفاوت معنی‌دار وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین‏ها نشان داد که میانگین گروه آزمایش (PMT) ۸۱/۷ و میانگین گروه آزمایشی (CPRT) ۹/۱۰ می‏باشد که با توجه به نتایج مقایسه زوجی در سطح ۰۰۱/۰ معنی دار است.
نتیجه ­گیری: روش PMT و روش CPRT هر دو بر بهبود نشانگان مرضی کودکان با اختلال نافرمانی مقابله­ای موثر هستند. از میان دو رویکرد درمانی روش PMT از روش CPRT در کاهش نشانگان مرضی موثرتر بود.