مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: طی دهه‌های گذشته، اختلالات عضلانی اسکلتی به طور روز افزونی شایع و همه‌گیر شده‌اند. این اختلالات دلایل معمول ناتوانی‌های مرتبط با کار در بین پرستاران بوده و به دلیل ازکارافتادگی و هزینه‌های درمانی سنگین، از اهمیت بالایی برخوردارند. مطالعه حاضر، یک مطالعه توصیفی ـ مقطعی است، که با هدف تعیین شیوع دردهای ستون فقرات در 180 پرستار شاغل در بیمارستان‌های شهر همدان و تعیین ارتباط بین ویژگی‌های فردی، فشار فیزیکی و ... با این دردها صورت پذیرفت. روش بررسی: جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ای مشتمل بر سه بخش استفاده شد. بخش اول مربوط به خصوصیات دموگرافیک مشتمل بر 5 سؤال و بخش دوم مربوط به خصوصیات شغلی مشتمل بر 7 سؤال بود. در بخش سوم جهت سنجش دردهای ستون فقرات از 3 سؤال و جدول مشخص کننده وجود و نوع درد(ستون فقرات گردنی، پشتی، کمری و کمربند لگنی) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS(version 13)، با استفاده از آمار توصیفی، آزمون کای‌دو و تی‌مستقل انجام شد. یافته‌ها: نمونه‌های این مطالعه را 8/32%، مرد و 2/67%، زن تشکیل می‌داد که 9/38%، مجرد و 60%، متأهل بودند و 6/15% آنان علاوه بر شغل پرستاری، شغل دوم داشتند. تمامی نمونه‌ها، کارشناس پرستاری بودند. این بررسی نشان داد که از کل نمونه‌های مورد مطالعه، 9/48% موارد از اصول صحیح مراقبت از ستون فقرات خود آگاهی متوسط دارند، در حالی که تنها 7/6% آنان این اصول را همواره بکار می‌بندند. همچنین نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که از کل نمونه‌های مورد مطالعه، 1/51% موارد پس از شروع به حرفه پرستاری به درد ستون فقرات مبتلا شده‌اند و درد در 1/59% از آنها به صورت ناگهانی و به دنبال حادثه‌ای در حین فعالیت شروع شده است. همچنین از کل نمونه‌های مورد مطالعه، 7/56% موارد حداقل از یک نوع درد ستون فقرات رنج می‌بردند و شایع‌ترین محل درد(3/43%)، درد ناحیه کمر بود. بین وجود درد و بکارگیری اصول صحیح، از لحاظ آماری رابطه معنی‌داری وجود داشت(029/0=p). نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه درصد بالایی از پرستاران از نوعی درد ستون فقرات رنج می‌برند، جهت حل این مشکلات پیشنهاد می‌شود تا استفاده از ابزار مناسب برای جابجایی بیمار و وسایل سنگین، داشتن فعالیت منظم ورزشی و توجه به محیط ذهنی پرسنل پرستاری در دستور کار دست‌اندکاران پرستاری قرار گیرند. بنابراین، جهت بهبود کیفیت مراقبت پرستاری و ارتقاء سطح سلامت جامعه، توجه و برنامه‌ریزی جهت پیشگیری از این مشکلات خاطرنشان می‌گردد.