مجله علوم پزشکی رازی

سرطان ریه هنوز هم شایعترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان را در بین زنان و مردان تشکیل می‌دهد. بالا بودن میزان بروز این بدخیمی و پیش‌آگهی ضعیف آن (حتی با وجود پیشرفتهای جدید در درمان) سبب گشته است که سرطان ریه بعنوان یک معضل مهم بهداشتی در چند دهه اخیر مطرح باشد. با توجه به ارزش تعیین انواع هیستوپاتولوژیک بدخیمیهای ریه جهت تمرکز بخشیدن به برنامه‌های درمانی و مهمتر از آن جهت شناخت علل موثر در ایجاد آن و نبود اطلاعات کافی در این زمینه در ایران، این مطالعه با هدف شناخت فراوانی انواع هیستوپاتولوژیک بدخیمیهای اولیه ریه طراحی شده است. این مطالعه به روش مشاهده‌ای توصیفی ـ مقطعی با حجم نمونه 384 نفر انجام شد. روش نمونه‌گیری بروش چند مرحله‌ای ( multistages ) بود. ابتدا شهر تهران به پنج منطقه تقسیم شد( stratification ) و سپس از هر ناحیه یک بیمارستان مرجع انتخاب شد( clustering ). در نهایت نمونه‌های مربوط به فاصله سالهای 1377-1370 از این بیمارستانها (امام خمینی، حضرت رسول اکرم(ص)، فیروزگر، لبافی‌نژاد، مسیح دانشوری و شهدای هفتم‌تیر) جمع‌آوری شدند. 1/77 % نمونه‌ها مربوط به بیماران مرد و مابقی (9/22 % ) متعلق به بیماران زن بود. میانگین سنی مبتلایان 34/1 ± 01/63 بود و بیشتر مبتلایان در دهه هفتم زندگی قرار داشتند. 57 % بیماران سابقه مصرف سیگار و 22/13 % سابقه مصرف مواد مخدر را ذکر می نمودند. در گروهی که مصرف سیگار داشتند شایعترین انواع بذخیمی بترتیب سرطان سلول سنگفرشی (6/51 % )، آدنوکارسینوما (4/16 % ) و سرطان سلول کوچک (3/14 % ) بود و سرطانهای سلول بزرگ، تومور کارسینوئید، کارسینوم غدد برونشی و کارسینوم آدنواسکوآموس در رده‌های بعدی قرار داشتند.

شایعترین علایم بالینی که بیماران با آنها مراجعه کرده بودند بترتیب شامل سرفه، تنگی نفس، خلط خونی و درد قفسه سینه بود. نتایج این پژوهش از جهت فراوانی انواع بدخیمیهای ریه و فراوانی مصرف سیگار در مبتلایان با نتایج مطالعات خارج از کشور تفاوت قابل توجهی دارد. این اختلاف با مطالعات مشابه دیگری که در داخل کشور انجام شده است نیز مشاهده می‌گردد و همین امر احتمال متفاوت بودن عوامل خطر در کشور و ضرورت تحقیقات مناسب و دقیقتر در جهت شناخت آنها را مطرح می‌کند.