مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد و نقش آن حمل و نقل گازهای اکسیژن و دی اکسیدکربن در خون می‌باشد. این پروتئین دارای گروه هم که یک گروه پروستتیک است می‌باشد. مولکول هموگلوبین به‌عنوان یک القاء کننده قوی آنزیم هم­اکسیژناز است. همچنین مولکول­های آزاد کننده مونوکسیدکربن (CORMs) دارای اثرات ضد دردی بر درد نوروپاتیک هستند، بنابراین تحقیق حاضر بر این فرضیه استوار بوده است که تجویز نخاعی هموگلوبین می­تواند با افزایش تولید CO موجب تخفیف درد حرارتی و شیمیایی و التهاب شود.

روش کار: در این مطالعه تجربی – آزمایشگاهی، موش­های صحرایی نر نژاد ویستار (200-250 گرم) به سه گروه دریافت­کننده طی تجویز نخاعی سالین، تجویز حاد هموگلوبین و تجویز مزمن هموگلوبین طی 5 روز متوالی (mg/ml 1) تقسیم­بندی شدند. درد حرارتی توسط آزمون Tail flick قبل و 5 دقیقه بعد از تجویز نخاعی مورد سنجش قرار گرفت و پاسخ به درد شیمیایی با تزریق کف پایی فرمالین طی یک ساعت ثبت گردید. حجم پا قبل از تجویز ها و یکساعت پس از تزریق کف پایی فرمالین به روش پلتیسومتری برای سنجش میزان ادم التهابی اندازه گیری شد.

یافته ­ها: نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که تجویز نخاعی حاد و مزمن هموگلوبین موجب کاهش معنی­دار درد شیمیایی (01/0p<) و التهاب  (001/0p<) ناشی از تزریق کف­پایی فرمالین گردید. از طرفی اگرچه تجویز حاد هموگلوبین بر آستانه درد حرارتی اثری نداشت اما تجویز مزمن هموگلوبین منجر به افزایش معنی­دار آستانه درد حرارتی شد  (01/0p<).

نتیجه‌گیری: هموگلوبین احتمالاً از طریق افزایش سطح مونو اکسیدکربن در بافت نخاعی، میزان درد شیمیایی و التهاب را کاهش می­دهد، از طرفی بیشتر بودن این اثر در گروه مزمن نسبت به گروه حاد احتمالاً به علت اثر هموگلوبین در سطح ژنی و بر روی بیان ژن هم اکسیژناز می­باشد.