مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: روش کروماتوگرافی در اکثر پایش محیطی ترکیبات آلی از جمله آفت کش ها بخصوص در مقادیرکم مورد استفاده قرار می گیرد.

روش کار: این مطالعه از نوع بررسی مقطعی بود. در این مطالعه استخراج مایع- مایع با استفاده از حلال دی کلرومتان برای 60 نمونه آب به حجم 250 سی‌سی از 10 منبع چاه و چشمه روستاهای طرقبه و شاندیز در فصل زمستان انجام گرفت و با استفاده از دستگاه های کروماتوگرافی لایه نازک ((TLC، کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالاHPTLC) ) و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. سپس داده های حاصل از آنالیز با دستگاه های موجود مقایسه گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 آنالیز و اختلاف آماری معنی داری 05 /0 p<در نظرگرفته شد.

یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین بازیافت روش استخراج با دی کلرومتان 12/12 ±80/92% بود. همچنین میانگین غلظت دیازینون در فصل زمستان با استفاده از دستگاه های کروماتوگرافی لایه نازک ((TLC، کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالاHPTLC) ) وکروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) برابر با µg 01/0  و 58/0 مشاهده شد. در آنالیز با دستگاه HPLC، غلظت آفت کش دیازینون در چشمه های مناطق مورد بررسی، غیرقابل تشخیص و چاه های منطقه شاندیز با میانگین غلظت (µg71/0) بیشتر از چاه های طرقبه (µg52/0) آلوده بودند. در آنالیز با دستگاه HPTLC در منابع آب (چاه و چشمه) منطقه طرقبه دیازینونی مشاهده نشد ولی چاه های منطقه شاندیز (µg018/0)  از چشمه منطقه آلوده تر بود.

نتیجه‌گیری: نسبت به دستگاه HTPLC، دستگاه HPLC دقت بیشتری برای آنالیز کردن دیازینون دارد که تفاوت آماری معنی داری بین این دو مشاهده شد (001/0p= ). با بررسی دو منطقه در فصل زمستان، منطقه شاندیز از طرقبه آلوده تر بود.