مجله علوم پزشکی رازی

  در باروری مقوله جدید و رو به گسترشی است (Growth factor) نقش سایتوکینها و فاکتور رشد  که سوی اکثر مطالعات را بخود جلب کرده است. نشان داده شده که سلولهای ایمنی و سایتوکینهای وابسته  به آنها در کلیه رویدادهای نورواندوگرین موثر در باروری، چه در تخمدانها و چه در جفت و رویان در  حال رشد نقش مهمی ایفا می کنند. بعلاوه مشخص شده است که این ارتباط دو جانبه بوده و قسمتهای مختلف سیستم نورواندوکرین، دستگاه تولید مثل و رویان در حال رشد می توانند تولید سایتوکینها را  توسط سیستم ایمنی تعدیل کرده، یا خود سایتوکینهای معینی را تولید نمایند.  لنفوسیتها و ماکروفاژها در قسمتهای مختلف سیستم تولید مثل فاکتورهایی ترشح می کنند که تکامل  جنین و رشد تروفوبلاست را تحت تاثیر قرار می دهند بنا بر این می توان پیشنهاد کرد که احتمالا سایتوکینها  چنقش اساسی در مکانیسمهای شکست ایمونولوژیکی تولید مثل ایفا می کنند. بعلاوه فاکتورهای واسطه ای  مختلف تولید شده توسط سلولهای ایمنی، رویان در حال تکامل، یا سلولهای دیگر مادری نظم و ظرافت  دقیق این فعالیتها را تعدیل و به عهده می گیرند