مجله علوم پزشکی رازی

  آسیب ناشی از داروهای ضدسرطان به بافت پوششی دستگاه گوارش یکی از مهمترین عواملی است که دوز و طول مدت استفاده از این داروها را در شیمی درمانی سرطان محدود می کند. این آسیب احتمالا به سبب سرعت زیاد تکثیر سلولی در دستگاه گوارش است. ما پیشنهاد کردیم که کاستن انتخابی از میزان تکثیر سلولی در این بافت، در هنگام شیمی درمانی، ممکن است از آن در برابر آسیب ناشی از شیمی درمانی محافظت کند. چندین ماده میزان تکثیر سلولی را در بافت پوششی روده باریک کاهش می دهند. ما یکی از این مواد یعنی داروی بازدارنده آدرنرژنی (adrenergic) فنتولامین (phentolamin) را مورد بررسی قرار دادیم.

  24 خرموش (Rat) ویستار ماده به وزن 150 تا 200 گرم به طور تصادفی در چهار گروه شش تایی تقسیم شدند. خرموشهای (Rats) دو گروه اول و دوم یک تزریق داخل صفاقی از داروی بازدارنده آدرنرژنی (adrenergic) فنتولامین به مقدار 20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در ساعت 10:30 دریافت کردند. گروه اول یک تزریق داخل صفاقی از داروی 5- فلورواوراسیل به مقدار 350 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در ساعت 12 دریافت کردند. هر دو گروه یک تزریق دیگر فنتولامین به میزان 20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در ساعت 13 دریافت کردند. خرموشهای (Rats) دو گروه باقیمانده در ساعتهای 10:30 و 13 تزریق داخل صفاقی آب مقطر و یک تزریق داخل صفاقی 5- فلورواوراسیل (350 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در گروه سوم و 500 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در گروه چهارم) دریافت کردند. نیمی ای خرموشهای (Rats) هر گروه در نیمروز روز سوم بعد از تزریقها و نیمی دیگر در نیمروز پنجمین روز، قربانی شدند. نمونه برداری از سانتیمتر 7 تا 13 اسفنکترپیلوری انجام شد و از هر خرموش (Rat) 8 لام با رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین تهیه شد. فقط پرزهائی (villi) که در سرتاسر محور طولی خود برش خورده بودند مورد شمارش قرار گرفتند. پرزهای مورد مطالعه به طور تصادفی انتخاب شدند و سلول های هر یک از آنها در زیر میکروسکوپ نوری شمارش شدند. از هر خرموش (Rat) تعداد سلول های حداقل 10 پرز (villus) شمارش شد. نتایج نشان می دهند که فنتولامین به طور معنی داری آسیب وارد به بافت پوششی روده باریک را در خرموشهائی (Rats) که داروی 5- فلورواوراسیل را با دوز 500 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن دریافت کرده اند و در روز پنجم پس از ترزیق قربانی شده اند، کاهش می دهد.