مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: اختلال در عملکرد سیستم آمینرژیک مرکزی منجر به بروز عارضه افسردگی در بیماری دیابت می‌گردد. با توجه به تأثیرگذاری محدود داروهای ضدافسردگی حاضر، بررسی گزینه‌های درمانی جدید با ویژگی تعدیل کنندگی سیستم آمینرژیک مرکزی ضروری بنظر می‌رسد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثرات احتمالی ضد افسردگی ملاتونین در موش‌های صحرائی دیابتی بود.

روش کار: در این مطالعه که از نوع تجربی بود از 40 رأس موش صحرائی نر نژاد ویستار با محدوده وزنی 20±200 گرم استفاده شد. حیوانات به چهار گروه ده‌تائی: شاهد، ملاتونین، دیابتی و دیابتی دریافت کننده‌ی ملاتونین تقسیم شدند. القاء دیابت با‌ تزریق داخل‌صفاقی (i.p.) mg/kg50 استرپتوزوتوسین انجام گرفت. ملاتونین (mg/kg/day i.p. 10)، 72 ساعت پس از القاء دیابت، بمدت 5 هفته تزریق گردید. در پایان دوره تیمار جهت بررسی میزان افسردگی و مکانیسم احتمالی بروز آن، آزمون‌های شنای اجباری پیراسته و آزمون جعبه باز انجام شد. در آزمون شنا مدت زمان حرکات صعودی، شنا و بی‌تحرکی و در آزمون جعبه باز تعداد واحدهای حرکتی حیوان محاسبه گردید. تحلیل داده‌ها با آنالیز واریانس یک‌طرفه و متعاقب آن آزمون توکی HSD با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 15 انجام گرفت.

یافته‌ها: ابتلا به دیابت منجر به افزایش معنی‌دار (05/0P<) مدت زمان بی‌تحرکی و حرکت صعودی طی آزمون شنا (بترتیب بعنوان شاخص‌های افسردگی و فعالیت سیستم نور‌آدرنرژیک) در مقایسه با حیوانات شاهد گردید. مدت زمان شنا (شاخص فعالیت سیستم سروتونرژیک) و میزان فعالیت حرکتی (شاخص فعالیت سیستم دوپامینرژیک) در حیوانات دیابتی در مقایسه با گروه شاهد بطور معنی‌داری (05/0P <) کاهش یافت. تزریق روزانه ملاتونین به حیوانات دیابتی، شاخص‌های رفتاری مذکور را بطور معنی‌دار (05/0P <) در مقایسه با حیوانات گروه دیابتی تعدیل نمود. ملاتونین میزان فعالیت حرکتی حیوانات غیردیابتی را بطور معنی‌دار (05/0P <) در مقایسه با حیوانات گروه شاهد کاهش داد، در حالی که تأثیر معنی‌داری بر شاخص‌های زمانی حرکات صعودی و شنا و بی‌تحرکی در حیوانات غیردیابتی دریافت کننده‌ این هورمون نداشت.

نتیجه‌گیری: ملاتونین با تعدیل فعالیت سیستم آمینرژیک مرکزی از تشدید افسردگی در بیماری دیابت جلوگیری می‌کند.