مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف: سرویس امداد هوایی با فراهم آوردن امکانات و اقدامات درمانی پیشرفته در کوتاه‌ترین زمان برای مصدومان و کاهش زمان انتقال آنها به مراکز درمانی پیشرفته، نقش مهمی درکاهش مرگ و میر بیماران ایفا می‌نماید. هدف از این مقاله بررسی مصدومان انتقال یافته با سرویس امداد هوایی تهران و اقدامات انجام گرفته در جریان آن است.

  روش بررسی: در قالب یک مطالعه گذشته‌نگر و مقطعی، داده‌های مربوط به بیمارانی که در سال 1382 با هلیکوپتر امداد به بیمارستان امام‌خمینی منتقل شده بودند، از مرکز اطلاعات اورژانس گردآوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ( version 11.5 ) SPSS صورت گرفت.

  یافته‌ها: تعداد بیماران انتقال یافته در جریان 244 مأموریت سرویس امداد هوایی به بیمارستان امام خمینی در مجموع برابر 518 مورد بود. تروما، شایع‌ترین علت انتقال مصدومان بود (8/94% غیرنافذ، 9/1% نافذ) و تنها 3/3% بیماران به‌دلایلی غیر از تروما منتقل شده‌بودند. حادثه‌خیزترین منطقه، جاده هراز بود که 1/18% مصدومان را به خود اختصاص می‌داد. بیش‌تر مأموریت‌ها در دو بازه زمانی 11-10 صبح و 14 تا 17 بعدازظهر انجام شده بودند. نزدیک به 3/1 موارد انتقال به صورت ثالثیه انجام شده بود. مهم‌ترین اقدامات درمانی انجام گرفته عبارت بودند از سرم‌تراپی (4/84%)، کنترل خونریزی (53%)، برقراری راه هوایی مناسب از طریق لوله تراشه (6/22%) و تعبیه Chest Tube (3/1%). میانگین زمان پاسخ و زمان نجات به ترتیب 17 و 40 دقیقه بود. میانگین نمره Revised Trauma Score)RTS ( در مصدومان 5/7 بود و تنها 3% مصدومان RTS کمتر از 4 داشتند.

  نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشانگر آن است که اقدامات درمانی انجام گرفته در حین انتقال بیماران ناکافی بوده و داروهای تجویز شده بسیار محدود بوده‌است. وقوع بیش از نیمی از مأموریت‌های سرویس امداد هوایی تنها در 7 نقطه مشخص از منطقه تحت پوشش، حادثه‌خیز بودن این مناطق را نشان می‌دهد. بالا بودن میانگین نمره RTS بیماران نشانه آن است که بیماران برمبنای سیستم غربالگری مناسب جهت انتقال با سرویس امداد هوایی انتخاب نشده‌اند و در انتخاب بیماران، تریاژ بیش‌ از حد رخ داده‌است. توجه بیش‌تر به مناطق حادثه‌خیز، بکارگیری استانداردهای مربوط به هلیکوپتر اورژانس، استفاده از معیار مناسب جهت غربالگری بیماران و تجهیز سرویس امداد هوایی تهران با امکاناتی نظیر تله‌مدیسین ضروری به نظر می‌رسد.