مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: یکی از روشهای کنترل درد بعد از آرتروسکوپی زانو، تزریق داخل مفصلی مورفین با یا بدون بی‌حس کننده موضعی می‌باشد. پتیدین، مخدری است که دارای اثرات ضعیف بی‌حس کننده موضعی نیز می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه اثرات بی‌دردی تزریق داخل مفصلی پتیدین، بوپیواکایین 5/0% و مخلوط آنها بعد از پایان آرتروسکوپی زانو بر میزان درد پس از عمل بوده است. روش بررسی: 60 بیمار بزرگسال II و I ASA(American society of anesthesiologist's) کاندید آرتروسکوپی زانو، تحت بیهوشی عمومی، در 3 گروه 20 نفری تحت مطالعه کارآزمایی بالینی دو سویه کور قرار گرفتند. پیش‌داروی بیهوشی(میدازولام و آلفنتانیل)، القاء بیهوشی(پروپوفول و آتراکوریوم) و نگهداری بیهوشی(انفوزیون پروپوفول و آلفنتانیل توسط پمپ انفوزیون و نیز اکسیژن و نیتروس اکساید 50% و تکرار آتراکوریوم) در تمام بیماران یکسان بود. در پایان جراحی، 20 میلی‌لیتر محلول، توسط ارتوپد به داخل مفصل تزریق گردید. این محلول در گروه B، حاوی بوپیواکایین 5/0%، در گروه M، حاوی 100 میلی‌گرم پتیدین و نرمال سالین و در گروه BM، حاوی بوپیواکایین 5/0% و 100 میلی‌گرم پتیدین بود. متیل پردنیزولون به میزان 40 میلی‌گرم نیز به محلول تمام بیماران اضافه گردید. پس از انتقال به بخش، دستگاه پمپ تزریق وریدی PCIA(Patient controlled IV analgesia) حاوی فنتانیل، برای کنترل درد به بیماران وصل گردید. مدت بی‌دردی بعد از عمل، نمره درد در ساعات 2، 6و 12 پس از عمل، زمان درخواست مسکن بعد از عمل، مقدار فنتانیل مصرفی در طول 24 ساعت اول و نیز بروز عوارض، مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز آماری با استفاده از آزمون‌های آنووای یکطرفه، توکی، Kruskal-Wallis، من‌ویتنی(برای متغیرهای کمی) و آزمون مجذور کای یا فیشر(برای متغیرهای کیفی) صورت گرفت. یافته‌ها: طول مدت بی‌دردی بعد از عمل در گروه BM، طولانی‌تر از دو گروه دیگر بود ولی گروه M، تفاوت معنی‌داری با گروه B نداشت(به ترتیب 51±211، 40±72 و 34±51 دقیقه). زمان اولین درخواست مسکن در گروه BM، طولانی‌تر از دو گروه دیگر و در گروه M نیز، طولانی‌تر از گروه B بود[به ترتیب 38±300، 60±132 و 45±82 دقیقه(05/0P<)]. همچنین، مقدار فنتانیل مصرفی در گروه BM، کمتر از دو گروه دیگر و در گروه M نیز کمتر از گروه B بود[به ترتیب 52±307، 98±352 و 105±382 میکروگرم(05/0P<)]. هر چند میانگین نمره درد در تمام بیماران پایین بود و در ساعت ششم و دوازدهم، تفاوت معنی‌داری بین گروه‌ها دیده نشد، ولی گروه BM، نمره درد کمتری در ساعت دوم داشت(05/0P<). رضایتمندی بیماران در گروه BM، اختلاف معنی‌داری با دو گروه دیگر داشت(05/0P<)، عوارض قابل توجهی نیز مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: تزریق داخل مفصلی پتیدین در پایان آرتروسکوپی زانو می‌تواند به عنوان جایگزینی برای بوپیواکایین باشد. بعلاوه، مخلوط پتیدین و بوپیواکایین می‌تواند باعث تشدید اثرات هر کدام از این دو دارو به تنهایی شود.