مجله علوم پزشکی رازی

کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز( PD 6 G ) ناهنجاری آنزیمی شایع و وابسته به کروموزوم X می‌باشد. PD 6 G اولین آنزیم کلیدی در مسیر پنتوز فسفات است که در تولید NADPH دخالت دارد. NADPH در بیوسنتز گلوتاتیون احیا شده( GSH ) از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. GSH از دناتوراسیون هموگلوبین جلوگیری کرده، از گروه‌های سولفیدریل غشای گلبول‌های قرمز محافظت می‌کند و عاملی برای رفع مسمومیت پراکسید هیدروژن و رادیکال‌های آزاد از گلبول‌های قرمز است. کمبود PD 6 G می‌تواند موجب همولیز حاد در افرادی که در معرض استرس‌های گوناگون اکسیداتیو مانند عفونت‌ها، داروها و برخی مواد شیمیایی و دانه‌های باقلا(فاویسم) قرار می‌گیرند، شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان شیوع کمبود PD 6 G در بخش‌های مختلف شهرستان نیشابور(شمال شرق کشور) بوده است. در تحقیق انجام شده 537 مرد ظاهراً سالم و داوطلب در محدوده سنی 1 روزه تا 15 ساله به طور تصادفی از بخش‌های مختلف نیشابور(متناسب با جهت هر بخش) انتخاب شدند و روش غربال‌گری برای جست‌وجوی کمبود PD 6 G براساس مواد فلوروسنت بوده است. در این مطالعه میزان شیوع کمبود PD 6 G 8/22% به دست آمد که حدود 6% دچار کمبود شدید و 8/16% دچار کمبود متوسط بودند. بر اساس نتایج به دست آمده میزان شیوع در نیشابور نسبت به شهرهای دیگر ایران که تاکنون گزارش شده، یعنی از مقدار کم(1%) در ماکو(شمال غرب ایران) تا مقدار زیاد(20%) در ایرانشهر(جنوب شرق ایران) بیش‌تر است بنابراین کمبود PD 6 G در شرق ایران شایع‌تر از غرب ایران می‌باشد. با انجام دادن آزمون کای دو در این تحقیق هیچ ارتباط معنی‌داری بین میزان شیوع کمبود PD 6 G با بخش‌های مورد مطالعه(266/0= P ) یا گروه‌های سنی مورد بررسی(350/0= P ) به دست نیامد.