مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف بعنوان یکی از منابع سلولی جهت درمان بیماری‌های هماتولوژی و سایر بیماری‌ها مرتب رو به افزایش است. موفقیت پیوند و طول عمر بیمار بعد از دریافت سلول‌های خون بند ناف بستگی زیادی به تعداد کل سلول‌های تک هسته­ای (TNCs) و درصد تعداد سلول‌های CD34 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن گیرنده پیوند دارد. اجرای یک روش استاندارد برای جمع آوری و نگهداری خون بند ناف قبل و در طول مدت جداسازی سلول‌ها بسیار حیاتی و حساس می‌باشد. هدف این تحقیق تاثیر درجه حرارت و زمان‌های مختلف نگهداری خون بند ناف قبل از پروسه جدا سازی بر روی تعداد کل سلول‌ها و درصد زنده ماندن آن‌ها و امکان بروز لخته بود.

روش کار: در این آزمایش 30 نمونه خون بند ناف به صورت تصادفی از زایمان‌های انجام شده در بیمارستان‌های سطح تهران جمع آوری و به بانک خون بند ناف ارسال گردید. تعداد کل سلول‌ها و درصد سلول‌های زنده آن‌ها محاسبه و از نظر لخته به روش چشمی بررسی گردید و هر نمونه به 4 قسمت تقسیم و در درجه حرارت‌های 4، 12، 22 و 37 درجه نگهداری شد و بعد از 12، 24، 48 و 72 ساعت تعداد کل سلول‌ها، درصد زنده ماندن آن‌ها و بروز لخته بررسی گردید. جهت تحلیل تاثیر زمان و دماهای متفاوت بر روی کیفیت محصول نهایی و با توجه به در نظر گرفتن چندین زمان و دمای متفاوت از جداول آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA استفاده گردید.

یافته‌ها: تعداد کل سلول‌ها در شروع کار بین 10-5 میلیون در میلی‌لیتر بود و مشاهده گردید که درصد زنده بودن سلول‌ها در 4 درجه حرارت بعد از 24 ساعت کاهش یافت که از نظر آماری (005/0>p) معنی دار بود ولی در 12 درجه و 24 درجه حرارت پس از 24 ساعت کاهش مختصری داشت که از نظر آماری (005/0<p) معنی دار نبود ولی پس از 72 ساعت از نظر آماری (005/0>p) معنی دار بود در صد زنده بودن سلول‌ها در 37 درجه بعد از 24 ساعت کاهش شدید داشت که از نظر آماری (005/0>p) معنی دار بود.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه مشاهده گردید درجه آسیب پذیری سلول‌ها درمحیط خارج از بدن در فاصله گرفتن خون تا جدا سازی و فریز ارتباط مستقیم با زمان نگهداری و درجه حرات آن دارد که از نظر آماری (005/0>p) معنی دار بود ولی تغییرات درجه حرارت و زمان نگهداری تاثیری در ایجاد لخته نداشت. نتایج ما پیشنهاد می‌کند بهترین درجه حرارت برای نگهداری خون بند ناف 22 -12 درجه تا زمان 48 ساعت می‌باشد.