مجله علوم پزشکی رازی

امروزه یکی از مهم‌ترین علل شایع مرگ در سطح جهان بیماری سرطان بوده که شیوع و میزان مرگ و میر آن در ایران، قابل‌توجه می‌باشد. از طرف دیگر، با توجه به بومی بودن گیاه زعفران در منطقه خراسان جنوبی، در مطالعه حاضر خواص ضد توموری کلاله زعفران و برخی از مکانیسم‌های عمل آن در مدل‌های مختلف ماکرومولکولی، سلولی و حیوانی مرور شده است. در طب سنتی از کلاله زعفران به‌عنوان ترکیب دارویی در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، فشارخون و سرطان یاد شده است، نتایج تحقیقات طب جدید نیز نشان داده‌اند که می‌توان از کلاله زعفران و متابولیت‌های ثانویه آن در تولید داروهای مکمل مرتبط با درمان انواع سرطان‌های انسانی استفاده کرد. کلاله زعفران به شکل اختصاصی رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی را مهار کرده درحالی‌که بر رشد سلول‌های نرمال بی‌تأثیر بوده، همچنین منجر به کاهش عوارض جانبی درمان‌های رایج می‌شود. متابولیت‌های اصلی کلاله زعفران شامل مونوترپن آلدهیدها و کاروتنوئیدها می‌باشند که در این میان کاروتنوئیدهای کلاله مانند کروسین و کروستین دارای اثرات ضد اکسیدانی، ضد سرطانی و ضد جهش‌زایی بیشتری در مقایسه با سایر ترکیبات می‌باشند. مطالعه حاضر پیشنهاد می‌کند که داروهای ضد تومور مشتق از کلاله زعفران می‌توانند به‌عنوان درمان‌های مکمل، ایمن و امیدبخش برای انواع سرطان‌ها در آینده نزدیک به‌کاربرده شوند.