مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: یکی از ترکیباتی که ممکن است از طرق مختلف وارد منابع آبی شوند فلزات سنگین می باشند که در صورت تجاوز از حد استاندارد می توانند باعث ایجاد مخاطراتی همچون مسمومیت ها و سرطان زایی در مصرف کنندگان شوند. این مطالعه با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین کادمیوم، کروم (VI) و سرب در آب آشامیدنی شهر مشهد و مقایسه آن ها با مقادیر استاندارد ملی و رهنمودهای جهانی انجام شد.

روش کار: در این مطالعه مقطعی که در بهار و تابستان سال 1390 انجام شد از نقاط مختلف شبکه آب آشامیدنی شهری، طبق روش استاندارد نمونه برداری و نمونه ها به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی مورد آزمایش قرار گرفتند. از آنجایی که مراکز بهداشتی درمانی کل شهر را پوشش می دهند، به عنوان ایستگاه های نمونه برداری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری One sample t- test، آنالیز واریانس یکطرفه و تی زوجی در سطح معنی داری 05/0 تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: غلظت فلزات کروم و کادمیوم در آب از حد استاندارد ملی و بین المللی کمتر بود، تنها غلظت سرب در برخی مناطق اندکی از میزان استاندارد بالاتر و اختلاف میانگین آن در دو فصل بهار و تابستان معنی دار بود (03/0 =p) درحالی که این اختلاف برای دو فلز کروم و کادمیوم معنی دار نبود. رابطه معنی داری بین غلظت فلزات و نوع منبع آب مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه مقادیر کروم، کادمیوم در تمام و سرب در اکثر مناطق پایین تر از حد استانداردها بوده است، به نظر می رسد بافت کهنه و فرسوده لوله های آبرسانی می تواند در برخی از نقاط منجر به افزایش غلظت فلزات به ویژه سرب شود. لذا به علت خاصیت تجمعی این فلزات لازم است اقدامات مقتضی از سوی سازمان های مربوطه به عمل آید.