مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف : مخمرها یکی از شایع‌ترین عوامل ایجادکنندۀ اونیکومایکوزیس می‌باشند. در کشورهایی مثل ایران، عربستان، ایتالیا و اسپانیا مخمرها بیشترین فراوانی گزارش شده را دارند. عوامل مهار کنندۀ سیستم ایمنی مثل شیمی درمانی، پرتودرمانی، استفاده از آنتی بیوتیک‌های وسیع‌الطیف، درمان با کورتیکواستروئیدها، ایدز و دیابت شیرین زمینه‌ساز عفونت‌های ناشی از این قارچ‌ها می‌شوند. عوامل مخمری ایجادکنندۀ اونیکومایکوزیس در ناخن‌های دست شیوع بیشتری دارد و فراوانی آن در زنان 3-2 برابر مردان است. در بعضی از مشاغل مانند پرستاران، مستخدمین، آشپزها، ظرفشوران، قنادان و خانم‌های خانه دار بیشتر مشاهده می‌شود. در بین مخمرها، کاندیدا آلبیکنس شایع‌ترین عامل ایجادکنندۀ اونیکومایکوزیس می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی اونیکومایکوزیس ناشی از قارچ‌های مخمری در بیماران مراجعه‌کننده به آزمایشگاه قارچ شناسی بیمارستان رازی بود.

  روش کار : در یک بررسی توصیفی - مقطعی، 700 نمونه ناخن دیسترفی شده مورد آزمایش مستقیم و کشت قرار گرفت. در آزمایش مستقیم نمونه‌ها با هیدروکسید پتاسیم 20 درصد بررسی شدند و برای کشت، نمونه‌ها روی محیط سابورودکستروز آگار ( S )، کشت داده شدند. برای آزمایش‌های تکمیلی از محیط کروم آگار کاندیدا، محیط کورن میل آگار، تست جرم تیوب و تست API استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های Chi- Square test و Fisher exact test استفاده شد.

  یافته‌ها : از700 نمونه ناخن دیستروفیک، با توجه به آزمایش مستقیم و کشت،110( 71/15 درصد) مورد مخمر جدا شد که 31 مورد مربوط به مردها و 79 مورد مربوط به زن‌ها بود. محدودۀ سنی بیماران 50 تا 59 سال بود (3/27 درصد). ازاین تعداد ،80 مورد مربوط به ناخن‌های دست و 16 مورد مربوط به ناخن‌های پا بود و 14 مورد مشترکاً مربوط به ناخن های دست و پا بود. شایع‌ترین عامل کاندیدایی جدا شده، کاندیدا آلبیکنس (7/42 درصد ( بود. سایر عوامل اتیولوژیک به ترتیب فراوانی: کاندیدا پاراپسیلوزیس ) 9/20 درصد ( ، کاندیدا تروپیکالیس ) 5/14 درصد، کاندیدا کروزه ای ) 7/12 درصد ( ، کاندیدا گلابراتا ) 6/3 درصد ( ، کاندیدا گیلرموندی ) 7/2درصد ( و کاندیدا لوسیتانی، کاندیدا فاماتا ورودوترولا ) 9/0 درصد ( بودند. شایع‌ترین فرم تهاجمی ناخن، فرم Distal subungual onychomycosis (50%) بود. 52 نفر از افراد مبتلا به اونیکومایکوزیس مخمری، مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای بودند که دیابت ) 1/48 درصد ( بیشترین بیماری زمینه‌ای گزارش شده بود.

  نتیجه گیری: تشخیص اونیکومایکوزیس مخمری بسیار مهم است چرا که وضعیت ایمنی شخص را نشان می‌دهد. شناسایی گونه‌های مخمری بیماری زا، از نقطه نظر همه‌گیر شناسی و نیز از لحاظ انتخاب درمان مناسب و مؤثر، اهمیت دارد.