مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه وهدف: ساپروفیت ها یکی از عوامل ایجاد کنندۀ دیستروفی ناخن می باشند. ساپروفیت ها ممکن است به ناخن های سالم تهاجم پیدا کنند و باعث دیستروفی شوند و یا بر روی ناخن هایی که قبلاً به علت بیماری های مختلف دیستروفی پیدا کرده اند، قرار گیرند و با فراهم شدن شرایط مناسب رشد کنند. شیوع عوامل ساپروفیتی ناخن بین 6/17- 43/1 درصد گزارش شده است. ساپروفیت ها بیشتر به‌ناخن های بزرگ پا و به‌افراد مسن (بالای 60 سال) حمله می‌کنند. بیشترین ساپروفیت هایی که باعث عفونت ناخن می شوند، گونه‌های آسپرژیلوس، آکرومونیوم، اسکوپولاریوپسیس، پنی سیلیوم و فوزاریوم هستند. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی عوامل ساپروفیتی در ناخن های دیستروفیک افراد مراجعه کننده به بیمارستان رازی بود.

  روش‌کار: در یک مطالعۀ توصیفی _ مقطعی، نمونه های ناخن دیستروفی شدۀ افراد مراجعه کننده، مورد آزمایش مستقیم و کشت قرار گرفتند. برای آزمایش مستقیم نمونه‌ها با هیدروکسید پتاسیم 20 درصد (KOH 20%) مورد ارزیابی قرار گرفتند و برای آزمایش کشت، از دو محیط سابورودکستروز آگار (ساخت کارخانه (QUELAB استفاده شد. همچنین برای تشخیص افتراقی آسپرژیلوس ها، محیط چاپک داکس آگار (CZA) به کار برده شد.

  برای ارتباط بین متغیرها از آزمون های Chi-Square و Fisher exact استفاده شد.

  یافته‌ها: در این مطالعه از 655 بیمار مراجعه کننده ) 404 نفر زن و251 نفر مرد)، با توجه به آزمایش مستقیم و کشت، 34 بیمار مبتلا به عفونت های ساپروفیتی ناخن بودند. از این تعداد 17 نفر زن و 17 نفر مرد بودند. شایع ترین عامل ساپروفیتی جدا شده، آسپرژیلوس فلاووس با 3/35% بود. 8/58 درصد از عوامل ساپروفیتی از ناخن های پا جدا شدند. شایع ترین فرم تهاجمی ناخن، فرم تهاجمی ناحیه دیستال (Distal subungual onychomysis) با 7/64 درصد بود. بیشترین میزان شیوع عوامل ساپروفیتی ناخن در محدودۀ سنی 59-50 سال بود (4/29 درصد). 18 نفر از بیماران، مبتلا به بیماری های زمینه ای بودند (9/52درصد) . در این بررسی میزان شیوع عفونت های ساپروفیتی ناخن (2/17%) بود.

  نتیجه ‌ گیری: مطالعه تشخیصی و اپیدمیولوژیکی قارچ های ساپروفیتی برای پیشگیری و درمان عفونت های ناخن اهمیت زیادی دارد. چه بسا تشخیص دقیق یک قارچ، این امکان را به پزشک می دهد تا یک درمان انتخابی و موثرتری برای بیمار برگزیند.