مجله علوم پزشکی رازی

دستگاه تنفسی فوقانی محل نادری برای عفونت باسیل توبرکلوز است(9/1% از کل موارد ابتلا به سل). درگیری نازوفارنکس و لوزه کامی به تعداد کمی گزارش شده است اما درگیری دیواره خلفی اوروفارنکس بسیار نادر می‌باشد. بیمار خانم 67 ساله‌‌ای بود که از بلع سخت و دردناک با سیر پیشرونده 2 ماه پیش از بستری شکایت داشت و به بیمارستان مراجعه کرده بود. بیمار همچنین سابقه 2 ماهه سرفه و خلط، بدون هموپتیزی همراه با تب و لرز و تعریق و کاهش وزن را داشت. در معاینه، اگزودای حلق و لنفادنوپاتی گردن و در رادیوگرافی قفسه سینه تصاویر رتیکولوندولر منتشر و لنفادنوپاتی اطراف ناف ریه وجودداشت. در اندوسکوپی حلق ضایعه‌ای زخمی در دیواره خلفی اوروفارنکس مشاهده و در بیوپسی کشت مایکوباکتریوم مثبت شد. بیمار پیش از آماده شدن کشت، با توجه به مثبت بودن اسمیر خلط، ضایعات اوروفارنکس و عکس قفسه سینه، با تشخیص سل ارزنی همراه با درگیری اوروفارنکس تحت درمان قرار گرفت و با حال عمومی خوب مرخص شد اما 1 ماه بعد به علت عدم مصرف داروها فوت کرد. مجاری هوایی فوقانی، اغلب نسبت به سل مقاوم هستند اما تماس مکرر با خلط آلوده می‌تواند بر این مقاومت غلبه نماید. سل حلقی جزء مواردی است که باید در تشخیص افتراقی ضایعات حلق بویژه در مناطق اندمیک قرار گیرد. از جمله تشخیصهای افتراقی مهم این ضایعات، بدخیمیها هستنــد، بنابرایـــن برای رسیدن به تشخیص قطعی لازم است تا از ضایعه فضاگیــر نمونــه بیوپســی برداشته شود. همچنین استفاده از روش درمان با مشاهده مستقیم ( Directly Observed Terapy = DOT ) برای درمان توصیه می‌شود.