مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: پره‌اکلامپسی، با ابتلا و میرایی قابل توجه مادر و جنین همراه است. داپلر ترانس کرانیال(TCD) به عنوان یک روش غیرتهاجمی در پره‌اکلامپسی برای ارزیابی همودینامیک شریان مغزی میانی به کار رفته است. دانستن تاثیر حاملگی نرمال و پره‌اکلامپسی بر همودینامیک مغز برای مدیریت مناسب این افراد در بیهوشی، زایمان و بویژه مصرف داروهای وازواکتیو ضروری است. هدف از انجام این پژوهش، اندازه‌گیری وازوموتور راکتیویتی در حاملگی نرمال و پره‌اکلامپسی و مقایسه آن در این دو گروه بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع مورد ـ شاهدی است. داپلر ترانس کرانیال جهت اندازه‌گیری سرعت جریان خون در شریان مغزی میانی(MCA) و اندکس‌های مربوط به آن شامل سرعت میانگین (MV)Mean Velocity، سرعـت حداکثــر سیستولیــک(PSV)Peak Systolic Velocity و سرعــت انتهـــای دیاستولیــک (EDV)End Diastolic Velocity، در شریان‌های MCA 15 زن حامله نرمال و 16 زن با پره‌اکلامپسی در سه ماهه سوم انجام شد. بررسی CVR(Cerebral Vasomotor reactivity) با استفاده از دی‌اکسید کربن 5% انجام شد. CVR به صورت درصد تغییر سرعت MCA به ازای هر میلی‌متر جیوه افزایش Co2(mmHg) خون شریانی اندازه‌گیری شد. داده‌ها از طریق برنامه نرم‌افزاری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و از روش Independent T-Test و Fisher Exact Test مورد بررسی آماری قرار گرفته‌اند. یافته‌ها: از نظر آماری، تفاوت قابل توجهی در سن مادر، سن حاملگی و رتبه حاملگی بین دو گروه وجود نداشت. زنان پره‌اکلامپتیک دارای PSV، EDV و MC بالاتری نسبت به افراد حامله نرمال در حالت پایه(baseline) بودند(001/0P<). همچنین، وازوموتور راکتیویتی(VMR) در گروه پره‌اکلامپتیک نسبت به گروه حامله نرمال کاهش قابل توجهی داشت(41/4% در مقابل 59/8% و 001/0P<). نتیجه‌گیری: در زنان پره‌اکلامپتیک، شاخص‌های سرعت در شریان مغزی میانی در حالت پایه افزایش یافته بود و وازوموتورراکتیویتی(VMR) در پاسخ به تست Co25% کاهش یافته بود. این یافته‌ها، مطابق انقباض عروقی(vasoconstriction) در پره‌اکلامپسی می‌باشد. ادم مغزی، خونریزی، ایسکمی و تشنج همه از عوارض پره‌اکلامپسی یا اکلامپسی هستند. اتیولوژی دقیق این عوارض ناشناخته است، ولی احتمالاً به علت آشفتگی عروقی می‌باشد. تحت شرایط نرمال خودتنظیمی(autoregulation)، جریان خون مغز را در یک گستره وسیع تغییرات فشار خون سیستمیک حفظ می‌کند. در پره‌اکلامپسی، به نظر می‌رسد خودتنظیمی دچار اختلال باشد. پاسخ غیرعادی عروق مغزی به افزایش فشار پرفیوژن مغزی(cpp=cerebral perfusion pressure)، ممکن است در پاتوفیزیولوژی اختلال عملکرد مغز که در پره‌اکلامپسی دیده می‌شود، نقش داشته باشد.