مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: بیماری دیابت که در ایران از شیوع قابل توجهی برخوردار است، مشکلات، خطرات و هزینه های فراوانی را برای فرد و جامعه به همراه دارد. یکی از عوارض مهم دیابت، درگیری عروق بدن است و عروق مغزی هم از این قاعده مستثنی نیستند که در صورت عدم کنترل، منجر به سکته مغزی که شایع ترین بیماری ناتوان کننده نورولوژیک است، می‌شود. یکی از مهم ترین عروق مغزی، شریان مغزی میانی است که 85% خون نیمکره های مغزی توسط این شریان تامین می‌شود. از این رو، این مطالعه با هدف تعیین میانگین سرعت جریان خون شریان مغزی میانی در افراد دیابتیک انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعــه مقطعــی( cross-sectional ) در سال 1383 و بر روی 81 نفر از بیماران دیابتی مراجعه کننده به بیمارستان فیروزگر شهر تهــران که اندیکاسیون TCD(Transcranial Doppler) را داشتند و همچنین فاقد هرگونه سابقه تایید شده و مستند انفارکتوس قلبی (MI=Myocardial infarction) و یا سکته مغزی (CVA=Cerebrovascular attack) بودند، انجام گرفت. بیماران در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) تهران تحت TCD قرار گرفتند. همچنین متغیرهای دموگرافیک و نیز مقادیرHbA1C، HDL(High density lipoprotein lipid)، LDL(Low density lipoprotein lipid)، Cholesterol ، TG(Triglyceride) و CRP(C-reactive protein) در مورد هر بیمار ثبت گردید. در نهایت کلیه اطلاعات توسط نرم افزار آماری (version 13)SPSS تحت آنالیز آماری قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین سنی بیماران (05/11 = SD)91/55 سال بود. میانگین سرعت جریان خون در شریان های مغزی میانی راست و چپ به ترتیب (65/15=SD) 74/50 سانتی‌متر در ثانیه و (96/15=SD) 87/48 سانتی‌متر در ثانیه بود. همچنین میانگین سرعت جریان خون انتهای دیاستولی شریان مغزی میانی راست و چپ به ترتیب (80/12= SD) 82/34 سانتی‌متر در ثانیه و (58/13=SD) 60/33 سانتی‌متر در ثانیه بود. بین مدت زمان ابتلا به دیابت و سرعت جریان خون انتهای دیاستولی شریان مغزی میانی راست، ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (218/0- =r Pearson ، 025/0= P). نتیجه‌گیری: از آنجایی که از مهم ترین ویژگی های حوادث مغزی- عروقی، قابل پیشگیری بودن آنهاست و از طرفی درمان دارویی محدودی برای بیماران حوادث مغزی- عروقی وجود دارد، به نظر می رسد، TCD نقش مهمی در تشخیص این مسأله مهم و پیشگیری از آن دارد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ارتباط معکوسی بین مدت زمان ابتلا به دیابت و سرعت جریان خون شریان مغزی میانی وجود دارد . به نظر می رسد این نتایج بیانگر تغییرات عروقی در افراد دیابتی است که می تواند منجر به بروز ایسکمی مغزی در این افراد شود و همچنین اهمیت درمان توسط داروهای ضدانعقادی و یا ضد تجمع پلاکتی به منظور پیشگیری از حوادث مغزی- عروقی در افراد دیابتی را نشان می دهد.