جلد 30، شماره 7 - ( 7-1402 )
جلد 30 شماره 7 صفحات 12-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 0
Ethics code: IR.IAU.SARI.REC.1402.248
Clinical trials code: 0
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseini S M, Zargham Hajebi M, Aghayousefi A. Mediating Role of Cognitive Errors in Explaining the Relationship between Psychological Capital, Social Anxiety and State Anxiety in High School Students. RJMS 2023; 30 (7) :1-12
URL: http://rjms.iums.ac.ir/article-1-8374-fa.html
URL: http://rjms.iums.ac.ir/article-1-8374-fa.html
حسینی سید مصطفی، ضرغام حاجبی مجید، آقایوسفی علیرضا. نقش میانجیگری خطاهای شناختی در تبیین رابطه سرمایه روان‌شناختی، اضطراب اجتماعی و اضطراب حالتی در دانش آموزان دبیرستانی. مجله علوم پزشکی رازی. 1402; 30 (7) :1-12
دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران ، Zarghamhajebi@gmail.com
چکیده: (481 مشاهده)
زمینه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجیگری خطاهای شناختی در تبیین رابطه سرمایه روان‌شناختی، اضطراب اجتماعی و اضطراب حالتی در دانش آموزان دبیرستانی انجام شد.
روشکار: این پژوهش توصیفی از نوع معادلات ساختاری است که در آن رابطه بین متغیرها با توجه به نقش میانجیگری تحریفهای شناختی بررسی شد. جامعه آماری پژوهش را دانشآموزان مدارس متوسطه دوم شهر تهران تشکیل دادند که برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با حجم نمونه برآورد شده (300 نفر) استفاده شد. برای سنجش متغیرها از آزمون خطای شناختی (CET)، پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی (PCQ) لوتانز (2007)، پرسشنامه اضطراب اجتماعی (SAQ) جرابک (1996) و پرسشنامه اضطراب حالتی ـ رقابتی (CSAI-2) مارتنز و همکاران (1990) استفاده شد.
یافته ها: دادهها با استفاده از معادلات ساختاری تحلیل شدند، نتایج نشان داد بین سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن با اضطراب اجتماعی و اضطراب حالتی در دانش آموزان دبیرستانی رابطه وجود دارد و میزان بار عاملی خرده مقیاس‌های امید، تاب‌آوری و خوش‌بینی برای تبیین متغیر سرمایه اجتماعی، به ترتیب برابر با 43/48،0/0،87/0 و 92/0 است. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد که خطاهای شناختی می‌تواند رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و اضطراب اجتماعی در دانش آموزان دبیرستانی را پیش‌بینی کند؛ ولی خطاهای شناختی نمی‌تواند رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و اضطراب حالتی در دانش آموزان دبیرستانی را پیش‌بینی کند.
نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن بود که مؤلفه‌های سرمایه روان‌شناختی با توجه به نقش میانجی تحریفهای شناختی تأثیر افزایشی یا کاهشی روی اضطراب خواهند داشت؛ بنابراین تأثیر رابطه بین مؤلفه‌های سرمایه روان‌شناختی و اضطراب با در نظر گرفتن تحریفهای شناختی افراد یکسان نبوده و نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر نشان داد که هرچه سطح تحریفهای شناختی بیشتر شود، افراد اضطراب بیشتری را تجربه خواهند کرد. در طول پژوهش و در فرایند جمعآوری اطلاعات، مشاهداتی اتفاق افتاد که به محقق این نکته را یادآوری میکرد که این متغیرها میتوانند بخشی از واریانس رابطه بین متغیر پیشبین و متغیر ملاک را توضیح دهند؛ ولی محقق از این مسئله غفلت کرده است. بنابراین پیشنهاد شود در پژوهشهای آینده نقش متغییرهای حمایت خانواده، رشد اجتماعی و عزت نفس نیز در نظر گرفته شود.
روشکار: این پژوهش توصیفی از نوع معادلات ساختاری است که در آن رابطه بین متغیرها با توجه به نقش میانجیگری تحریفهای شناختی بررسی شد. جامعه آماری پژوهش را دانشآموزان مدارس متوسطه دوم شهر تهران تشکیل دادند که برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با حجم نمونه برآورد شده (300 نفر) استفاده شد. برای سنجش متغیرها از آزمون خطای شناختی (CET)، پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی (PCQ) لوتانز (2007)، پرسشنامه اضطراب اجتماعی (SAQ) جرابک (1996) و پرسشنامه اضطراب حالتی ـ رقابتی (CSAI-2) مارتنز و همکاران (1990) استفاده شد.
یافته ها: دادهها با استفاده از معادلات ساختاری تحلیل شدند، نتایج نشان داد بین سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن با اضطراب اجتماعی و اضطراب حالتی در دانش آموزان دبیرستانی رابطه وجود دارد و میزان بار عاملی خرده مقیاس‌های امید، تاب‌آوری و خوش‌بینی برای تبیین متغیر سرمایه اجتماعی، به ترتیب برابر با 43/48،0/0،87/0 و 92/0 است. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد که خطاهای شناختی می‌تواند رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و اضطراب اجتماعی در دانش آموزان دبیرستانی را پیش‌بینی کند؛ ولی خطاهای شناختی نمی‌تواند رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و اضطراب حالتی در دانش آموزان دبیرستانی را پیش‌بینی کند.
نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن بود که مؤلفه‌های سرمایه روان‌شناختی با توجه به نقش میانجی تحریفهای شناختی تأثیر افزایشی یا کاهشی روی اضطراب خواهند داشت؛ بنابراین تأثیر رابطه بین مؤلفه‌های سرمایه روان‌شناختی و اضطراب با در نظر گرفتن تحریفهای شناختی افراد یکسان نبوده و نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر نشان داد که هرچه سطح تحریفهای شناختی بیشتر شود، افراد اضطراب بیشتری را تجربه خواهند کرد. در طول پژوهش و در فرایند جمعآوری اطلاعات، مشاهداتی اتفاق افتاد که به محقق این نکته را یادآوری میکرد که این متغیرها میتوانند بخشی از واریانس رابطه بین متغیر پیشبین و متغیر ملاک را توضیح دهند؛ ولی محقق از این مسئله غفلت کرده است. بنابراین پیشنهاد شود در پژوهشهای آینده نقش متغییرهای حمایت خانواده، رشد اجتماعی و عزت نفس نیز در نظر گرفته شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانشناسی بالینی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
