مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: مصرف گیاه Ruta graveolens(سداب) به دلیل وجود اثرات ضد اسپاسم، مدر و تسکین بخش‌، در کشورهای خاورمیانه متداول است. براساس تحقیقاتی که اخیراً صورت گرفته است، زمانی که سداب را به صورت خوراکی به موشها داده‌اند، اثرات ضد باروری نشان داده است. در این مطالعه سعی شد تا اثرات احتمالی عصاره الکلی سداب روی سیستم تولیدمثلی موشهای ماده نابالغ بررسی شود. روش بررسی: در این مطالعه که از نوع تجربی می‌باشد، موشهای ماده نابالغ در محدوده سنی 5-4 هفته به سه گروه تجربی، شاهد و کنترل تقسیم شدند. بعد از تعیین LD50(Lethal dose 50) عصاره الکلی(650 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن)، 325 میلی‌گرم از عصاره به ازای هر کیلوگرم از وزن به صورت درون صفاقی(IP=Intraperitoneal)، یک روز در میان به مدت یک هفته به موشها تزریق شد. به گروه شاهد، به همان میزان روغن زیتون طبیعی(حلال عصاره) تزریق شد و حیوانات گروه کنترل، دست نخورده باقی ماندند. بعد از گذشت یک ماه از آخرین تزریق، با استفاده از مخلوط کتامین و زایلزین، حیوانات عمیقاً بیهوش شدند، سپس خونگیری از قلب صورت گرفت و سرم جدا شده، در دمای 20- درجه سانتی‌گراد نگهداری گردید. همزمان تخمدان‌ها از بدن، خارج و پس از وزن کردن، برای تجزیه و تحلیل بافت‌شناسی در محلول بوئن قرار داده شدند. یافته‌ها: نتایج بدست آمده کاهش معنی‌داری را در حد 01/0P< در وزن نسبی تخمدان‌ها در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل نشان داد. کاهش وزن تخمدان با کاهش در تعداد فولیکول‌های بدوی همراه بوده است. قطر و تعداد جسم زرد نیز کاهش معنی‌داری نسبت به گروه کنترل نشان داد(01/0P<)، همچنین کاهش معنی‌دار در قطر اووسیت و قطر تخمدان دیده شد(01/0P<). نتایج سنجش هورمونی نیز کاهش معنی‌دار در سطح استروژن را در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل نشان داد(01/0P<). نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان می‌دهد که استفاده از عصاره الکلی گیاه سداب، منجر به تغییر عملکرد سیستم تولید مثلی در موشهای نابالغ ماده خواهد شد. بنابراین این احتمال وجود دارد که استفاده از این گیاه بتواند راه حل مناسبی جهت کنترل باروری به حساب آید.