مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: نالیدیکسیک اسید از آنتی‌بیوتیک‌های گروه کینولون‌ها می‌باشد که در شرایط in vitro و in vivo، فعالیت‌های خوبی بر علیه سالمونلا دارد و از این رو در درمان عفونت‌های سالمونلایی بخصوص انواع مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که نالیدیکسیک اسید می‌تواند نشانگری برای کاهش حساسیت به سیپروفلوکساسین نیز باشد، لذا هدف از این بررسی ابتدا تعیین میزان شیوع عفونت سالمونلایی و سپس تعیین حساسیت و MIC(Minimum inhibitory concentration) سالمونلا به نالیدیکسیک اسید بوده است. روش بررسی: جهت اجرای تحقیق، در دوره زمانی یک ساله از ابتدای سال 1384 لغایت خرداد 1385، 1333 نمونه مدفوع بیماران مبتلا به اسهال مورد بررسی قرار گرفت. به منظور جداسازی سالمونلا، نمونه‌ها در محیط‌های اختصاصی و افتراقی کشت داده شدند. سپس با استفاده از جداول تشخیصی انتروباکتریاسه، 45 مورد(4/3%) سالمونلا بدست آمد. در ادامه با استفاده از آنتی‌سرم‌های اختصاصی، تعیین سروتایپ شدند و حساسیت آنتی‌بیوتیکی آنها بر اساس روش استاندارد دیسک دیفیوژن آگار تعیین گردید. در نهایت، MIC دارو برای نمونه‌های سالمونلای مقاوم به نالیدیکسیک اسید، به وسیله آزمون E.test مشخص گردید. این تحقیق، یک مطالعه توصیفی است. نتایج توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که براساس آزمون فرض تفاضل نسبتها، اختلاف آماری معنی‌داری بین دو روش وجود نداشت. یافته‌ها: از بین 1333 نمونه مدفوع، تعداد 45 نمونه(4/3%) سالمونلا جدا گردید که متعاقب سروتایپینگ سالمونلاهای جدا شده، مشخص گردید که 9 مورد(20%)S.enteritidis، 6 مورد(3/13%)S.typhimurium، 4 مورد(9/8%)S.typhi، 4 مورد (9/8%)S.montevideo، 3 مورد(7/6%)S.parathyphi C، 2 مورد(4/4%)S.paratyphi B، یک مورد(2/2%) S.muenchen، یک مورد (2/2%)S.derby، یک مورد(2/2%)S.schwarzengrund، یک مورد(2/2%)S.arizonea و 13 مورد(9/28%)untypable بودند. این سویه‌ها علاوه بر خصوصیات بیوشیمیایی فقط با آنتی‌سرم O واکنش نشان دادند و با آنتی‌سرم‌های H موجود، قابل شناسایی نبودند. از این 13 مورد(9/28%)untypable، 10 مورد(2/22%) به سالمونلا سروتایپ C و 3 مورد(7/6%) به سالمونلا سروتایپ B تعلق داشتند. نتایج تست حساسیت آنتی‌بیوتیکی نشان داد که 11 مورد(4/24%) در روش دیسک دیفیوژن آگار به نالیدیکسیک اسید مقاوم بودند. در حالی که در روش E.test، تعداد 9 مورد(20%) به آنتی‌بیوتیک مربوطه دارای MIC مقاوم بودند. نتیجه‌گیری: بیش‌ترین مقاومت به نالیدیکسیک اسید در سالمونلاهای غیرتیفوئیدی مشاهده گردید که این نوع از سالمونلاها گسترش وسیعی در طبیعت داشته و جزء بیش‌ترین عوامل سالمونلوز محسوب می‌گردند. 11 مورد در روش دیسک دیفیوژن و 9 مورد از این 11 مورد، در روش E.test به نالیدیکسیک اسید مقاوم بودند و MIC موارد مقاوم به دارو در محدوده مساوی یا بیش‌تر از 32 میکروگرم در میلی‌لیتر قرار داشت. روش E.test علاوه بر تعیین MIC، از دقت بیش‌تری نسبت به روش دیسک دیفیوژن آگار در تعیین موارد مقاوم برخوردار است، ولی مشکل عمده استفاده از روش E.test، گران قیمت‌بودن این روش است.