مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: جراحی در ناحیه شکم می‌تواند به چسبندگی‌های داخل شکمی و عوارض جانبی متعدد و حتی مرگ منجر شود؛ بنابراین دانشمندان برای جلوگیری از این معضل، روشهای مختلفی پیشنهاد کرده‌اند که استفاده از هپارین به عنوان مهار کننده‌ مسیر انعقاد، یکی از آنها می‌باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه روشهای مختلف تجویز هپارین سدیم در پیشگیری از چسبندگی بعد از عمل جراحی در محوطه شکمی بود. روش بررسی: در این مدل تجربی، 40 خوکچه هندی، به طور اتفاقی به 8 گروه مساوی در 2 دسته چهارتایی(4-1)A و (4-1)B تقسیم شدند. گروه 1A و 1B به عنوان شاهد منفی در نظر گرفته شدند و هیچ داروی هپارینی دریافت نکردند. بعد از بیهوشی، شکافی به طول 5/1 سانتی‌متر در خط میانی شکم، ایجاد شد و در روده‌ها و صفاق، التهاب القاء گردید، سپس در دسته (4-1)B، با تلقیح داخل صفاقی cfu100 (100 clony forming unit) باکتری اشریشیاکلی، عفونت تجربی القاء گردید. سپس محل جراحی بخیه شد. گروه 2A و 2B، روزی یکبار تا 3 روز هپارین با دوز 80 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم به صورت زیرپوستی و گروه 3A و 3B، یک دوز 100 واحدی هپارین به صورت داخل صفاقی دریافت کردند و گروه 4A و 4B، روزی یکبار تا 3 روز هپارین استاندارد با دوز 80 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم به صورت زیرپوستی توام با یک دوز 100 واحدی هپارین به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. 21 روز پس از جراحی، خوکچه‌ها به روش انسانی، معدوم و میزان چسبندگی‌های صفاقی و واکنش‌های التهابی و ترمیمی بررسی شد. نتایج با تست آماری Fisher exact test و نرم‌افزار آماری Sigma Stat مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: چسبندگی‌های صفاقی و واکنش‌های التهابی در گروه‌های آزمایش در مقایسه با گروه‌های کنترل، کاهش معنی‌داری داشت(05/0P<)، ولی هیچ تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های آزمایشی مشاهده نشد(05/0P>). نتیجه‌گیری: این نتایج نشان می‌دهد، تجویز هپارین به صورت زیرپوستی، داخل صفاقی و تجویز توأم آنها، بدون تفاوت‌های معنی‌دار آماری، در کاهش چسبندگی و واکنش‌های التهابی در التهاب عفونی و غیرعفونی صفاق موثرند؛ بنابراین با توجه به آسان‌تر بودن روش تجویز داخل صفاقی، روش اخیر برای جلوگیری از چسبندگی بعد از اعمال جراحی، توصیه می‌گردد.