مجله علوم پزشکی رازی

   زمینه و هدف: دیابت یک بیماری هتروژن است که در اثر واکنش‌های پیچیده‌ای که بین عوامل ژنتیکی، تغذیه و شیوه زندگی رخ می‌دهد، بوجود می‌آید. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که افزایش مصرف اسیدهای چرب اشباع(SFA=Saturated fatty acid)، باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 می‌شود، در حالی که اسیدهای چرب با چند پیوند غیر اشباع(PUFA=Poly unsaturated fatty acid) از طریق افزایش قدرت اتصال انسولین به رسپتور، باعث کاهش بروز دیابت می‌شوند. در این مطالعه، با بررسی بافت چربی به عنوان بیومارکر مصرف طولانی مدت اسیدهای چرب و همچنین تعیین ترکیب اسیدهای چرب سرمی، ارتباط اسیدهای چرب مصرفی با ابتلا به دیابت بررسی شد. روش بررسی: این بررسی از نوع مطالعات مقطعی بوده که در آن، دو گروه افراد سالم و بیمار، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ترکیب اسیدهای چرب سرم ناشتا و بافت چربی در 98 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 و 76 فرد سالم، با روش کروماتوگافی گاز ـ مایع آنالیز شد. لیپیدهای سرمی با دستگاه اتوآنالایزر اندازه‌گیری شدند. دو گروه مورد مطالعه از نظر توزیع زن و مرد و نیز سن، یکسان گردیدند. مقایسه میانگین‌های متغیرها در دو گروه مورد مطالعه با استفاده از آزمون t-student انجام شد. یافته‌ها: درصد اسیدپالمیتیک و ایزومر مکانی اسید اولئیک(18:1-c11) در بافت چربی بیماران، بیش‌تر از گروه کنترل بود(به ترتیب 01/0=P و 02/0=P). درصد اسید پالمیتیک، اسیدهای چرب اشباع(SFA) تام و اسیدهای چرب با یک پیوند دوگانه(MUFS=Mono unsaturated fatty Acid) تام در سرم بیماران، بیش‌تر از گروه کنترل بود(به ترتیب 001/0=P، 006/0=P و 02/0=P)، درصد اسید لینولئیک و اسیدهای چرب با چند پیوند غیراشباع(PUFA) تام در سرم بیماران نیز، کمتر از گروه کنترل بود(به ترتیب 02/0=P و 02/0=P). متوسط غلظت تری گلیسرید(TG=Triglyceride) در گروه بیمار، بیش‌تر از گروه کنترل بود(001/0=P، 7/6-=t). بین اسیدهای چرب PUFA سرم و سرم، رابطه منفی و بین اسیدهای چرب اشباع سرم و TG سرم، رابطه مثبت بدست آمد. همچنین بین اسیدهای چرب PUFA سرم و TG سرم، رابطه منفی حاصل شد. نتیجه‌گیری: بالا بودن اسیدهای پالمیتیک و 18:1-c11 در بافت چربی، ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد و به نظر می‌رسد بیماران دیابتی با مصرف بیش‌تر اسیدهای چرب PUFA نسبت به اسیدهای چرب اشباع، می‌توانند کنترل مناسبی بر پارامترهای لیپیدی خود داشته باشند.