مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: کمبود ریزمغذی‌ها یک مشکل اساسی بهداشتی است که همه سنین، به‌ویژه کودکان در کشورهای در حال توسعه در معرض خطر آن هستند. یکی از این ریزمغذی‌ها، آهن است که کمبود شدید یا طولانی‌مدت آن به کم‌خونی فقر آهن منجر می‌گردد. کم‌خونی فقر آهن می­تواند بر رشد و تکامل کودکان تأثیر بگذارد. این مطالعه مروری به بررسی تأثیر کمبود این ریزمغذی بر جنبه­های مختلف عصبی- تکاملی کودکان در مطالعات مختلف پرداخته است.

روش کار: با استفاده از کلیدواژه‌های"فقر آهن، کودک، شیرخوار، تکامل، تأخیر تکامل" مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Web of science، ISI، Scopus، Google scholar، Iranmedex و SID، جستجو گردید و 150 مقاله بازیابی شد که رابطه دو متغیر اصلی فقر آهن، تکامل کودک و عوارض سیستم عصبی را بررسی می‌کردند. پس از بررسی توسط گروه تحقیق، درنهایت 62 مقاله وارد مطالعه گردید. داده‌های منتشر شده از سال 1989 تا 2014 در این بررسی گنجانده شد.

یافته­ ها: بررسی مطالعات نشان داد که فقر آهن در دوران پس از تولد می‌تواند منجر به اختلال متابولیسم انتقال‌دهنده‌های عصبی، هیپومیلینیزاسیون در مغز، کاهش توجه، کاهش توانایی یادگیری، کم‌توانی شناختی، اختلالات سیستم شنوایی، الگوی غیرطبیعی خواب و تأخیر تکاملی گردد.

نتیجه ­گیری: با توجه به اهمیت سلامت کودکان به‌عنوان سرمایه‌های آینده کشور و با توجه به اثرات کمبود آهن بر تکامل و ایجاد عوارض در سیستم عصبی، لازم است تدابیری جهت پیشگیری، تشخیص و درمان به‌موقع فقر آهن اتخاذ شود تا از پیامدهای کمبود آن پیشگیری نماییم.