مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: خواب یک ریتم بیولوژیک سیرکادین پدیده فیزیولوژیک فراگیری می باشد که در همه گونه های مهره داران دیده می شود و شامل دو بخش (Rapid Eye Movement) REM و non-REM می باشد. محرومیت کامل یا نسبی ازخواب باعث بروز اختلالات شناختی می گردد. اختلالات شناختی متعاقب محرومیت از خواب احتمالا ناشی از تغییرات سلولی در بعضی از نواحی مغزی درگیر در این پدیده می باشد. با توجه به نقش هیپوکامپ در فعالیت های شناختی و همچنین ادامه نوروژنز در ان، در تحقیق حاضر اثر محرومیت کوتاه مدت از خواب REM برنوروژنز و حافظه موشهای صحرایی نر مطالعه گردید.

روش کار: این تحقیق بر روی 24 سر موش صحرائی نر بالغ نژاد ویستار که به طور تصادفی در 3 گروه تقسیم شدند انجام گرفت. از روش سکو برای القای محرومیت 72 ساعت از خواب REM، از ماز آبی موریس برای بررسی حافظه و از رنگ­آمیزی Brdu جهت مطالعه نوروژنز ناحیه هیپوکامپ استفاده شد. داده­ها توسط نرم افزار SPSS آنالیز و سطح 05/0>p معنی­دار تلقی گردید.

یافته­ها: نتایج نشان داد که محرومیت از خواب REM در مقایسه با گروه کنترل بر شاخص­های حافظه اثر معنی­داری داشته است. همچنین نوروژنز در ناحیه هیپوکامپ گروه آزمایش در مقایسه با گروه شاهد کاهش معنی­داری را نشان داد.

نتیجه­گیری: اختلال در فعالیت­های شناختی شامل حافظه فضایی و جهت­یابی متعاقب محرومیت از خواب REM با تغییرات سلولی برخی از نواحی مغز که مستقیما با مراکز درگیر در کنترل پدیده خواب مرتبط نمی باشند همراه است.