مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف : مطالعات انجام شده در سال‎های اخیر در زمینه تمایز سلّول ‎‎‎‎ های بنیادی به سلّول ‎‎‎‎ های زایا نگرش دانشمندان را به مبحث باروری و ناباروری تغییر داده است. تولید داخل آزمایشگاهی سلّول ‎‎‎‎ های زایا گام مهمی ‎‎ در درک بهتر نحوه تکامل سلّول ‎‎‎‎ های زایا می ‎‎ باشد. با توجه به اینکه که کاربرد بالینی سلّول­های بنیادی رویانی به دلیل توان تومور­زائی بالا و مسائل اخلاقی بسیار محدود است و محققان را با مشکلات عدیده­ای روبرو می­سازد، بنابراین یافتن سلّول­هایی با ویژگی­های پرتوانی و به دست آمده از یک بافت یا اندام بالغ می­تواند جایگزین مناسبی برای سلّول ‎ های مذکور در تولید گامت­های درون آزمایشگاهی باشد. در این تحقیق، جهت القای تمایز سلّول ‎‎‎‎ های بنیادی به سلّول ‎‎‎‎ های زایا از رتینوئیک اسید ( RA - Retinoic Acid ) استفاده شد. لذا در مطالعه حاضر سعی بر آن بود که با تمایز سلّول ‎‎‎‎ های بنیادی مزانشیمال بافت ‎ چربی به سلّول ‎‎‎‎ های زایا ( Germ cell )، سلّول بنیادی مناسبی را به عنوان جایگزین سلّول­های بنیادی رویانی معرفی کرد تا شاید بتوان با ادامه تحقیقات به تولید داخل آزمایشگاهی سلّول ‎‎‎‎ های جنسی تکامل یافته ‎ تر دست یافت.

  روش کار : پس از به دست آوردن جمعیت خالصی از سلّول ‎‎‎‎ های بنیادی مزانشیمی برگرفته از بافت چربی (Adipose Tissue Derived Mesenchymal Stem Cells- ADMSC) ، جهت ارزیابی چند توان بودن این سلّول ‎‎‎‎ ها با استفاده از محیط تمایزی به Osteoblast و Adipocyte تمایز داده و با رنگ آمیزی Alizarin Red S و Oil red-O تمایز آن ها بررسی شد. همچنین فلوسیتومتری جهت بررسی مارکرهای سطحی سلّول ‎‎‎‎‎ های بنیادی مزانشیمال حاصل از بافت ‎ چربی و مغز استخوان (بیان دو مارکر CD90 ، CD44 و عدم بیان مارکرهای CD45 و CD31 ) انجام شد. سپس این سلّول ‎‎‎‎ ها در محیط ‎ های القایی حاوی رتینوئیک اسید (به مدت7 روز) به سلّول ‎‎‎‎ های زایا تمایز داده شدند. سپس آنالیز فلوسایتومتری و رنگ آمیزی ایمونوفلوروسنس جهت برسی بیان مارکرهای رده سلّول ‎‎‎‎ های زایا Mvh) و DAZL ( انجام شد.

  یافته‌ها: در سلّول‎های مذکور، مثبت بودن مارکرهای سطحی سلّول ‎ های بنیادی CD90 و CD44 و منفی بودن مارکر آندوتلیال ( CD31 ) وسلّول ‎ های خونی ( CD45 ) نشان داده شده است که گویای مزانشیمی بودن این سلّول ‎ ها بود. قابلیت تمایز به سلّول ‎ های Osteoblast و Adipocyte با رنگ Alizarin Red S و Oil red-O نشان داده شد که بیان کننده چند توان بودن این سلّول ‎ ها می باشد . پس از بررسی سلّول ‎ ها با آنالیز فلوسایتومتری و ایمونوفلوروسنس مشخص شد که سلول‎های تیمار شده با رتینوئیک اسید، مارکرهای سلّول ‎‎‎‎ های زایا ( Mvh & DAZL ) را بیان داشته ‎ اند.

  نتیجه ‌ گیری : در مطالعه حاضر نشان داده شد که مارکرهای سلّول جنسی در سلّول بنیادی مزانشیمال حاصل از بافت چربی پس از اضافه کردن فاکتور تمایزی رتینوئیک اسید به محیط کشت بیان شده است.