مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف : مسمومیت با فسفید آلومینوم که در ایران به عنوان قرص برنج شناخته می‌شود، علی رغم پیشرفت هایی که در مراقبت های ویژه به وجود آمده، از جمله مسمومیت های کشنده و خطرناک محسوب می‌شود. گاز فسفین که پس از تماس فسفید آلومینوم با محتوای اسیدی معده آزاد می‌شود، باعث ایجاد مسمومیت سیستمیک کشنده می‌شود. در موارد مسمومیت شدید طی چند ساعت نارسایی چند ارگانی ایجاد می‌شود. افت فشار خون مقاوم به درمان، شوک قلبی و اسیدوز متابولیک از جدی ترین علائم این مسمومیت است که پیش روی متخصص مسمومیت ها قرار دارد.

  روش کار : بیمار آقایی 35 ساله است که حدود یک ساعت بعد از مصرف معجونی مشکوک که توسط همسرش به عنوان مقوی جنسی به او داده شده بود، در بخش اورژانس بیمارستان پذیرش شد.

  بیمار در زمان مراجعه، بی‌قرار بود. در معاینه انجام شده، فشار خون پایین، تاکی کاردی و ریتم قلبی نامنظم داشت. بررسی اولیه گازهای خون شریانی، اسیدوز متابولیک شدید را نشان می‌داد. در بررسی اکوکاردیوگرافیک، اتساع مختصر بطن راست و اختلال شدید عملکرد سیستولی بطن چپ (کسر جهشی =15%) دیده می‌شد. در مشاوره مسمومیت، به دلیل شروع سریع علائم، اسیدوز شدید متابولیک و اختلال عملکرد قلبی، تشخیص احتمالی مسمومیت با فسفید آلومینوم برای بیمار مطرح شد. متعاقب این مسئله همسر بیمار مدعی شد اقدام به مسموم کردن وی با قرص برنج نموده است. بنابراین، بیمار به بخش مراقبت های ویژه منتقل شد و تحت درمان کلاسیک مسمومیت فسفید آلومینوم و به علت اختلال عملکرد بطن چپ، تحت درمان دیجیتالیزه کردن سریع قرار گرفت. در روز دوم pH شریانی به طور محسوسی افزایش یافت و وضعیت همودینامیک بیمار پایدار شد. اکوکاردیوگرام دیگری که در روز سوم انجام شد نشان دهنده عملکرد نرمال بطن چپ بود. بیمار در روز بعد به بخش مسمومیت منتقل شد و انفوزیون دیگوکسین قطع شد و در روز ششم پس از بهبودی کامل مرخص گردید.

  نتیجه ‌ گیری : این گزارش مورد پیشنهاد کننده اهمیت درمان با دیگوکسین در درمان نارسایی قلب در زمینه مسمومیت با فسفید آلومینوم می‌باشد، با این حال لازم است به منظور بهبود استراتژی‌های درمانی، مطالعه روی بیماران بیشتری انجام شود.