مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف : بیماران به دنبال جراحی قلب به علت داشتن ریسک فاکتورهای زمینه‌ای، استعداد بیشتری برای پیدایش زخم فشاری نسبت به بیماران مراقبت حاد عمومی دارند. همچنین زخم‌های فشاری و سوختگی‌ها ممکن است همزمان در محیط اتاق عمل رخ دهند که اغلب برای پرسنل تشخیص این دو ازهم براساس مشاهدات بعد از صدمه، مشکل است. هدف از انجام این مطالعه، میزان بروز وکشف عوامل زمینه ساز ایجاد زخم‌های فشاری بعداز اعمال جراحی قلب باز، همچنین یافتن تفاوت زخم‌های ناشی ازسوختگی الکتریکی به علت اتصالات غیر استاندارد سیستم الکتروکوتری ( Electrocautery ) در اتاق عمل با زخم‌های فشاری است .

  روش­ کار : این مطالعه توصیفی-مقطعی ( (Cross Sectional در یک دوره شش ماهه برروی 333 بیمار با سن بالای 16 سال که در اتاق عمل مرکز آموزشی-تحقیقاتی و درمانی قلب و عروق شهید رجایی تحت عمل جراحی قلب باز قرارگرفته‌اند، انجام شده است. نمونه‌ها به صورت متوالی ( Consecutive ) وارد مطالعه شدند . اطلاعات فردی، قبل از عمل، حین عمل و بعد از عمل (در بخش مراقبت ویژه و بخش‌های جراحی) با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و در نهایت داده‌ها با استفاده از نرم افزار « SPSS » ویرایش 15 و با آزمون‌های آماری مناسب آنالیز شد.

  یافته­ها : میزان بروز زخم فشاری بعدازاعمال جراحی قلب 3/21 درصد بود . 71 نفر از 333 بیمار، زخم فشاری پیدا کردند که از این تعداد، 67 نفر در ICU و4 نفر بعداز پذیرش دربخش دچار زخم شدند. 68 مورد (7/95 درصد) زخم درجه 1و 3 مورد (2/4 درصد) زخم درجه2 بود و با عواملی همچون جنس، سابقه فشار خون ( Hypertension ) و سکته قلبی، هایپوکسمی Hypoxemia) ) حین عمل، عدم استفاده از تشک مواج بعد از عمل، مصرف اینوتروپ بعد از عمل( Inotropic )، فشارخون کمتر از mmhg 80، نیاز به جراحی مجدد، سطح هموگلوبین و آلبومین بعد از عمل، انتقال خون بعد از عمل، مدت زمان بستری در بخش و در بیمارستان ارتباط معنی دار داشت. بیشتر آسیب‌های پوستی بلافاصله و یا در24 ساعت اول بعداز عمل در ICU دیده شدند.

  نتیجه­گیری : کنترل بیماری‌های زمینه‌ای در دوران قبل، حین و بعد از عمل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با برقراری پرفوزیون ) Perfusion ) کافی حین عمل، استفاده از تشک‌های سیلیکونی روی تخت اتاق عمل، استفاده از تشک مواج و تغییر وضعیت ( Position ) به خصوص زمان بستری دربخش مراقبت‌های ویژه، توجه به تغذیه بیمار و عوامل خطر شناخته شده دیگر در مطالعه می‌توان بروز زخم فشاری را به حداقل رساند.