مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف: دیابت قندی موجب بروز اختلال در روندهای مرتبط با یادگیری، حافظه و شناخت در جامعه انسانی و حیوانات آزمایشگاهی می گردد. با توجه به وجود شواهد متعدد مبنی بر اثرات بهبود دهنده دیابت بوسیله گیاه زعفران و اثر تقویت کننده مصرف آن بر حافظه و سلامت روان، در این مطالعه اثر تجویز داخل صفاقی و مزمن عصاره گیاه زعفران ( Crocus sativus ) بر یادگیری و حافظه در موش­های صحرایی دیابتی بررسی شده است.

  روش کار: در این تحقیق که یک مطالعه آزمایشگاهی می باشد، تعداد 60 سر موش صحرایی نر به دو گروه سالم و دیابتی تقسیم شدند. موش‌های گروه سالم و دیابتی هر کدام به سه زیر گروه عدم درمان و درمان با عصاره آبی زعفران با دوزهای 30 و mg/kg 60 قرار گرفتند. هم چنین هر یک از زیر گروه‌های تحقیق با دو روش ماز Y و جعبه شاتل ( Shuttle box ) مورد آزمون حافظه قرار گرفتند.­ داده های آزمون Y (درصد تناوب رفتار) و جعبه شاتل (تاخیر اولیه و تاخیر حین عبور) در گروه های مختلف با آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و تست کمکی توکی ( Tokey ) مورد ارزیابی قرار گرفتند

  یافته ها : تیمار موش های دیابتی با عصاره زعفران از افزایش تاخیر اولیه (کاهش اکتساب یادگیری) بصورت معنی­دار جلوگیری نمود (019/0 p< ). هم چنین به دنبال تزریق عصاره با دوز mg/kg 60 از کاهش بارز تاخیر حین عبور (یاد آوری اطلاعات) در موش ­ های دیابتی جلوگیری به عمل آمد (045/0 p< ). داده های آزمون ماز نشان داد که درصد رفتار متناوبی در گروه­های دیابتی تحت تیمار با عصاره30 و mg/kg 60 زعفران نسبت به گروه کنترل بترتیب کاهش معنی دار با 019/ p < و 008/0 p< پیدا کرده اند.

  نتیجه­گیری: مصرف مزمن عصاره زعفران بر توانایی نگهداری اطلاعات درانبارهای حافظه و یادآوری آن‌ها درحیوانات دیابتی موثر است ولی موجب بهبود حافظه فضایی در موش ­ های دیابتی نمی­گردد.