مجله علوم پزشکی رازی

  مقدمه: بار جهانی سرطان به علت پیری و رشد جمعیت و همچنین رفتارهای پرخطر بخصوص مصرف سیگار و عوامل محیطی مختلف در حال افزایش است. اطلاعات مناسب از سرطان های مختلف در مکانهای خاص جغرافیایی می تواند به برنامه ریزی خدمات سلامت برای درمان و غربالگری گروه های با ریسک بالا کمک کند. تا به حال انواع سرطان به تفکیک مناطق و محلات در شهر تهران گزارش نشده و این اولین گزارش در این زمینه است که به تفکیک محلات شهر تهران ارائه می گردد تا از طرفی اپیدمیولوژی سرطان ها در مناطق تحت پوشش مشخص شود و از طرف دیگر امکان خدمات رسانی عادلانه به بیماران نیازمند از سوی مسئولان سلامت فراهم آید.

  روش کار : این مطالعه یک مطالعه مقطعی است که الگوی توزیع سرطان در محلات تحت پوشش دانشگاه را نشان می دهد. سرطان های تازه تشخیص داده شده ساکنان شهر تهران در سال 1386 از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران (سابق) که تقریبا 5/55% آمار گزارشی سرطان ها را دارد اخذ شد. مناطق تحت پوشش دانشگاه ، غرب و جنوب غرب تهران شامل مناطق 2,5,6,9,18,21,22 است. بروز (براساس سرشماری سال 1385) و میزان استاندارد سنی و جنسی (جمعیت ایران به عنوان جمعیت استاندارد) محاسبه وبا پیدا کردن آدرسها و تعیین منطقه و محله سکونت این افراد و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS )، پراکندگی موارد در نقشه به دست آمد. تفاوت سرطان های شایع در بین مناطق تحت پوشش با آزمون دقیق فیشر تعیین گردید.

  یافته ‌ ها : بروز سرطان ها در مناطق تحت پوشش 822/72در صدهزار و بالاترین میزان بروز مربوط در منطقه 6، (552/90 ASR= در صدهزار) و منطقه 2، (503/71 ASR= ) و کمترین بروز در بین مناطق تحت پوشش در منطقه 18، (991/34 ASR= ) بود که این تفاوت در مناطق با آزمون فیشر معنادار شد. بیشترین ASR در زنان 517/87 در صدهزار در منطقه 6، و در منطقه 2 معادل621/71 و در مردان با 683/94 در منطقه 6 و 919/70 در منطقه 2 می باشد. بیشترین بروزسرطان مردان در عباس آباد، قائم مقام و گاندی و در زنان دانشگاه، آرژانتین- ساعی، شیراز است. بالاترین ASR به ترتیب مربوط به سرطان پستان (018/9)، کولورکتال (94/4)، پروستات (174/4) ، معده (711/3) و پوست (522/3) است.

  نتیجه گیری : از آنجاکه ساکنان دیگر مناطق (خارج از مناطق پوششی دانشگاه) هم به مراکز تحت پوشش دانشگاه مراجعه کرده بودند لذا نتایج باید با احتیاط تفسیر گردید. تجمع سرطان در مناطق تحت پوشش دانشگاه (6، 2) و همچنین مناطق خارج از پوشش دانشگاه (1 و 3) تحقیقات بیشتری را می‌طلبد تا مشخص شود که وجود چه عواملی در این مناطق باعث این تجمع شده است.