مجله علوم پزشکی رازی

  زمینه و هدف : مجموعه دستگاه تنفس به طور مداوم در معرض مواجهه با آلودگی ‌ های محیطی، پاتوژن های تنفسی و توکسین ‌ های پراکنده در محیط پیرامون ما است. پاکسازی مجاری هوایی به وسیله سیستم موکوسیلیاری، مکانیسم دفاعی اصلی در مسیرهای هوایی فوقانی و تحتانی است. مطالعات متعدد حاکی از اثر بخشی داروهای گیاهی در جمعیت‌های مختلف بوده‌اند، با این حال مطالعات انجام گرفته درباره مکانیسم اثر این داروها اندک هستند.

  روش کار : این مطالعه به صورت مجموعه موارد بالینی (Case-series) آینده‌نگر انجام گرفت. آزمون ساخارین به عنوان سنجه‌ای از زمان پاکسازی موکوسیلیاری روی 40 داوطلب سالم متوالی مراجعه کننده به درمانگاه گوش، حلق و بینی بیمارستان فیروزگر انجام گرفت و زمان بین قرار دادن ساخارین روی مخاط بینی تا احساس طعم شیرینی در حلق برحسب دقیقه ثبت گردید. این آزمون پس از مصرف داروی پروسپان با دوز 5/7 سی سی در هر 8 ساعت به مدت 24 ساعت تکرار گردید. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS V.16 و آزمون های آماری مرتبط (Wilcoxon signed ranked test) انجام گرفت .

  یافته‌ها : در مجموع 32 نفر از شرکت کنندگان مرد (80%) و 8 نفر از آن‌ها زن (20%) و میانگین سنی آنان 07/12±4/38 سال بود. میانگین فاصله زمانی قراردادن پودر ساخارین در مخاط بینی تا احساس طعم شیرینی در حلق قبل از استفاده از داروی پروسپان معادل 67/3±55/15 دقیقه و پس از مصرف 3 دوز داروی پروسپان 94/4±31/10 دقیقه بود. متوسط کاهش زمان احساس طعم شیرینی در حلق معادل 7/3±23/5 دقیقه برآورد شد.

  نتیجه‌گیری : مطالعه حاضر در امتداد مطالعات مقدماتی انجام گرفته درباره اثربخشی عصاره برگ خشک گیاه پیچک بر علائم تنفسی نشان می دهد که بهبود کارکرد سیستم موکوسیلیاری یکی از مکانیسم‌های اثر اصلی این دارو است.