مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: بی‌اختیاری مدفوع متعاقب عمل آنورکتوپلاستی در بیماران مقعد بسته، یکی از عوارض این عمل در کودکان به شمار  می‌آید. جابجایی رکتوم و نقص عضله اسفنکتر از علل نسبتاً شایع بی‌اختیاری مدفوع متعاقب عمل آنورکتوپلاستی در بیماران مقعد بسته می‌باشد. در صورتی که دهانه آنورکتوم به طور کامل جدا از اسفنکتر باشد، جـــــابجایی کـــامل رکتـــوم یاComplete mislocation و در صــــورتی کــه علت نقص اسفنکتر باشد، Partial mislocation مطرح می‌گردد. با ترمیم اسفنکتر مقعد و یا قرار دادن رکتوم در محل طبیعی خود، به بی‌اختیاری پایان داده می‌شود. هدف از این پژوهش، بررسی علت بی‌اختیاری مدفوع متعاقب عمل آنورکتورپلاستی در کودکان مقعد بسته به دلیل جابجایی دهانه مقعد و ارزیابی نتایج درمان جراحی می‌باشد.

روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی و گذشته‌نگر (Retrospective) بوده و بر اساس روش آماری نمونه‌گیری در دسترس انجام گرفته است. یازده کودک (7 پسر و 4 دختر) با متوسط سن 5/4 سال که متعاقب عمل آنورکتوپلاستی دچار بی‌اختیاری مدفوع شده بودند، با استفاده از امکانات پاراکلینیکی همچون EMG، MRI، سونوگرافی Endoanal و بررسی زیر بیهوشی با Muscle stimulator، نقشه‌برداری (Mapping) اسفنکتر مقعد تهیه و محل جابجایی یا نقص مشخص گردید. در دو مورد دهانه مقعد کاملاً خارج از اسفنکتر و به صورت جــــــــابجایی کـــامـــل رکتــــــوم Complete mislocation و در 9 مورد نقـــــص عضـــــلانی اسفنکـتر Partial mislocation منجر به بی‌اختیاری شده بود. در 7 مورد ترمیم به همراه کلستومی و در 4 مورد بدون انجام آن، صورت�گرفت. درمان در دو مورد جابجایی کامل، با قرار دادن آنورکتوم در میان عضله اسفنکتر(Relocation) و در 9 مورد با ترمیم نقص عضلانی اسفنکتر مقعد صورت گرفت.

یافته‌ها: از 11 بیمار عمل شده، 9 بیمار از کنترل کافی برخوردارشدند. 2 بیمار 6 و 11 ساله تا مدت 8 و 48 ماه بعد از عمل 3-2 بار در هفته از عدم کنترل موردی گاز روده شاکی بودند که با درمان داروئی (دایمیتیکون) و آموزش تقویت عضلات اسفنکتر مقعد به روش Biofeedback therapy این حالت به حداقل رسید و فعالیت‌های اجتماعی و مدرسه‌ای را با همسن و سالان خود از سر گرفتند.