مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: فعالیت‌های بدنی شدید سبب تولید استرس اکسیداتیو می‌شود. در سلول های بدن بر علیه گونه‌های اکسیژن فعال شده(Reactive Oxygen Species-ROS) و رادیکال‌های اکسیژن�تولید شده، سیستم‌های دفاع آنزیمی و غیر آنزیمی وجود دارد. با توجه به افزایش مصرف اکسیژن در تمرینات هوازی در مقایسه با تمرینات بی‌هوازی  به میزان 10 الی200 برابر بیشتر از زمان استراحت، متابولیسم سلولی  افزایش می یابد؛ و تولید استرس اکسیداتیو نیز افزایش می‌یابد. به دنبال فعالیت های ورزشی وافزایش استرس اکسیداتیو،آیا فعالیت سیتم‌های دفاع سلولی نیز افزایش می‌یابد؟ هدف از این تحقیق، بررسی اثرات 8 هفته تمرینات منظم و مستمر بر میزان فعالیت آنتی‌اکسیدان تام(Total Antioxidant-TAC)، سوپر اکسید دیسموتاز(Super Oxide Dismutase-SOD)، گلوتاتیون پر اکسیداز(Glutathione Peroxidase-GSH-px) اریتروسیتی و مقادیر مالون دی آلدئید(Malone Dialdehyde-MDA) شاخص پراکسیداسیون غشاء لیپیدی اریتروسیت‌ها در بازیکنان جوان فوتبال بوده است.

روش کار: این مطالعه نیمه تجربی از نوع مداخله‌ای بوده� و 32 مرد جوان سالم 14 الی 17 ساله که فعالیت بدنی برنامه ریزی شده‌ای نداشتند، انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی طبق برنامه هشت هفته تمرین کردند. نمونه‌های خونی جهت تعیین مقادیر TAC، SOD، GSH-px و MDA ناشتا در دو مرحله گرفته شد. جهت آنالیز داده‌ها از آزمون آماری t ویژه گروه‌های همبسته استفاده شد. کلیه محاسبات آماری از طریق نرم‌افزار SPSS V.15 انجام شد و اشکال نیز با استفاده از نرم‌افزار EXCEL ترسیم گشت.

یافته‌ها: در پایان تمرینات در گروه تجربی، توان هوازی و بی‌هوازی (٠٠٠/٠(p<، MDA, SOD پس از هشت هفته تمرین افزایش معنی‌دار به ترتیب (٠٠٠/٠(p< و (٠٠/٠�(p<یافت ؛ درحالی‌که TAC پس از هشت هفته تمرین کاهش معنی دار (٠٥/٠p<) و GSH-px افزایش غیر معنی‌داری یافت.

نتیجه‌گیری: تمرینات ورزشی سبب افزایش استرس اکسیداتیو شده و همزمان با آن فعالیت آنتی‌اکسیدان سوپر اکسید دیسموتاز اریتروسیتی نیز افزایش یافته که کاهش میزان پر اکسیداسیون لیپیدی غشاء اریتروسیت‌ها را به دنبال دارد. احتمالاً تمرینات ورزشی، افراد را در مقابل استرس اکسیداتیو‌ها مقاوم‌تر ساخته و زندگی سالمی را تامین می‌کند.