مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: اگرچه انجام شیمی درمانی همراه با درمان‏های موضعی در کنترل موارد کمتر پیشرفته بیماری رتینوبلاستوم (Retinoblastoma-Rb) بسیار موثر می‏باشد، ولی درمان موارد پیشرفته بیماری نیازمند به‌کارگیری روش‏‎های درمانی مؤثرتری برای کنترل انتشار بیماری به داخل فضای ویتره و یا ساب رتینال می‏باشد. این مطالعه جهت بررسی نقش استفاده توأم از شیمی درمانی و تزریق پری اکولار کربوپلاتین در درمان رتینوبلاستوم پیشرفته داخل چشمی صورت گرفته است.

    روش بررسی: مطالعه از نوع مداخله‏ای آینده‏نگر (Prospective interventional case series) می‏باشد. در گروه مورد 16 چشم (از 16 بیمار) مبتلا به رتینوبلاستوم گروه C و D و در گروه شاهد 18 چشم (از 17 بیمار) مبتلا به رتینوبلاستوم گروه C و D قرار داشتند. در هر دو گروه، شیمی درمانی سیستمیک با رژیم VEC و درمان‏های فوکال (موضعی) صورت گرفت. در گروه مورد علاوه بر درمان‏های فوق، تزریق پری اکولار کربوپلاتین نیز انجام شد. تمام بیماران قبل از ورود به مطالعه تحت معاینه زیر بیهوشی و فوتوگرافی فوندوس با دستگاه
Ret-Cam قرار گرفتند. میزان تزریق کربوپلاتین در هر تزریق به طور متوسط (mg) 15 میلی گرم بود. از نرم‏افزار SPSS V.15 استفاده شد. جهت آنالیز مقایسه‏ای از تست Chi-square یا Fischers exact استفاده شد. مقایسه میانگین در دو گروه با استفاده از تست غیر پارامتریک Mann-Whitney انجام شد.

یافته‏ها: متوسط سن گروه مورد 6/28 ماه ومتوسط سن گروه شاهد 6/26 ماه بود. در گروه مورد، 7 پسر و 9 دختر و در گروه شاهد، 7 پسر و 10 دختر قرار داشتند. متوسط تعداد جلسات شیمی درمانی در گروه مورد 9 سیکل و در گروه شاهد 3/9 سیکل بود. در گروه مورد، متوسط تعداد تزریق کربوپلاتین در هر چشم 3 (1 تا 5) بار بود. سایر درمان‏های فوکال (کرایوتراپی، براکی تراپی، ترانس پوپیلاری ترموتراپی یا Transpupillary Thermotherapy-TTT‌) در هر دوگروه تقریباً مشابه هم بودند.

در گروه مورد، 9 چشم در گروه C و 7 چشم در گروه D قرار داشتند و در گروه شاهد 9 چشم در گروه C و 9 چشم در گروه D قرار داشتند و متوسط زمان پیگیری 27 ماه بود. در پایان مطالعه در گروه مورد 5 چشم (31%) مورد انوکلئاسیون (تخلیه چشم Enucleantion‌) قرار گرفتند،
10 چشم به حالت پسرفت بود و یک چشم نیز به کمک براکی تراپی مورد کنترل قرار گرفت، در نهایت 69% بیماران در پایان مطالعه در پسرفت کامل قرار داشتند. در گروه شاهد، 10 چشم (55%) مورد انوکلئاسیون قرار گرفتند و 8 چشم (45%) به حالت پسرفت بودند.

نتیجه‌گیری: علی‌رغم اینکه انجام تزریق پری اکولار کربوپلاتین به همراه استفاده توام از شیمی درمانی و درمان‏های فوکال در بیماران با Rb پیشرفته با میزان بیشتر حفظ گلوب نسبت به گروه شاهد همراه بود، ولی این تفاوت از نظر آماری معنی‏دار نبوده و انجام مطالعه با تعداد نمونه‏های بیشتر و پیگیری طولانی‏تر توصیه می‏گردد.