مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: هپاتیت مزمن یک بیماری شایع کبدی و ناشی از علل گوناگون ویروسی و غیر ویروسی می‌باشد. هپاتیت مزمن در کشور ما از شیوع نسبتا بالایی برخوردار است. با گذشت حدوداً ۵۰ سال از شناسایی آن هنوز در بعضی موارد علت بروز هپاتیت کاملا مشخص نیست. هدف از انجام این مطالعه، تعیین فراوانی یافته‌های پاتولوژیک براساس سیستم Ishak در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن و سیروز به منظور تشخیص دقیق‌تر و تصمیم گیری درمانی صحیح‌تر می‌باشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر که به روش مشاهده‌ای ـ مقطعی صورت گرفت، ۴۰ نمونه بیوپسی کبدی بیماران بستری با تشخیص هپاتیت مزمن و سیروز در بیمارستان رسول اکرم(ص) در فاصله زمانی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۱ مورد بررسی قرار گرفت. این نمونه‌ها براســاس آخریــن اصلاحات سیستــم Ishak نمره‌دهی شــد. در آنالیــز تحلیلی، از آزمون‌‌های Chi-square, One Way ANOVA و K.S استفاده گردید. یافته‌ها: میانگین سن بیماران ۳/۳ ۱/۵۱ سال بود. ۱/۴۲% زن و ۹/۵۷% مرد بودند. نتایج درجه‌بندی(Grading) و مرحله‌بندی(Staging) بر اساس سیستم Ishak به شرح زیر بود: ۷ بیمار(۵/۱۷%) Minimal Chronic Hepatitis(درجه ۱و۰)، ۱۵ بیمار(۵/۳۷%) Mild Chronic Hepatitis(درجه ۶-۲)، ۷ بیمار(۵/۱۷%) Moderate Chronic Hepatitis(درجه ۱۱-۷)، ۱۰ بیمار(۲۵%) Severe Chronic Hepatitis(درجه ۱۶-۱۲) و ۱ بیمار(۵/۲%) Active Cirrhosis(درجه ۱۸,۱۷). ۸ بیمار (۲۰%) Stage۰، ۸ بیمار (۲۰%) Stage۱، ۵ بیمار(۵/۱۲%) Stage۲، ۹ بیمار (۵/۲۲%) Stage۳ ، ۴ بیمار (۱۰%) Stage۴ ، ۵ بیمار (۵/۱۲%) Stage۵ و ۱ بیمار (۵/۲%) Stage۶. در آنالیز تحلیلی، ارتباط آماری معنی‌داری بین درجه‌بندی و مرحله‌بندی به دست آمد(۰۰۰/۰=p). همچنین ارتباط آماری معنی‌داری بین فاکتورهای سابقه آنسفالوپاتی کبدی، سابقه آسیت و افزایش سن با درجه‌بندی و مرحله‌بندی به دست آمد(۰۵/۰p<). نتیجه‌گیری: تاثیر کاربردی سیستم‌های نمره‌دهی در زمانی که متخصصین بالینی در تشخیص قطعی با مشکل مواجه می‌شوند، نقش خود را بیشتر نشان می‌دهد. با توجه به این مطالعه، استفاده از سیستم نمره‌دهی Ishak در ارزیابی هپاتیت‌های مزمن به عنوان شیوه‌ای کارآمد و پویا در تشخیص صحیح و پایش درمان توصیه می‌گردد.

  زمینه و هدف: هپاتیت ویروسی از زمان پیدایش انسان وجود داشته است. شیوع تخمینی هپاتیت در حدود ۵-۳% می‌باشد . در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن C با فیبروز کبدی متوسط تا شدید، درمان ضدویروسی شدیدا توصیه شده است. درصورتی که در افراد بدون فیبروز و یا با درجه کم فیبروز کبدی، اغلب اوقات پیگیری بیمار بدون درمان ضد ویروسی توصیه می شود. در این مطالعه سعی شده است تا عوامل آزمایشگاهی مرتبط با شدت فیبروز کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت‌های مزمن B یا C مورد بررسی قرار گیرد تا نتایج آن جهت ارتقا روشهای بررسی، پیگیری و کنترل بیماران مبتلا به بیماری‌های هپاتیت‌های مزمن B یا C از جمله انتخاب بیماران برای بیوپسی و یا مداخلات درمانی احتمالی، مورد استفاده قرار گیرند.

  روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، کلیه بیماران(۱۰۹ بیمار) مبتلا به هپاتیت‌های مزمن B و یا C مراجعه کننده به کلینیک هپاتیت شهر همدان در طی سالهای ۸۴-۱۳۷۹ که تحت هیچ‌گونه درمان ضد هپاتیت قرار نگرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفته اند. بیماران مبتلا به عفونت همزمان دو یا چند نوع هپاتیت با هم و نیز مبتلا به نقص و یا ضعف سیستم ایمنی و یا سایر بیماری‌های مزمن و صعب العلاج، به مطالعه وارد نشدند و یا در طی بررسی از مطالعه خارج شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون‌های آماری independent T-test ، Correlation و univariant model آنالیز شد.

  یافته‌ها: میانگین سنی بیمارن مورد بررسی برابر ۷۰/۳۶ سال با ۲۳/۱۲ SD= بود. میانگین طول مدت ابتلا به هپاتیت مزمن آنها برابر ۷۷/۳ سال با ۶۲/۱ SD= بود. شایع‌ترین شدت فیبروز، Stage I در ۵۹ بیمار (۱/۵۴%) و بعد Stage II در ۲۴ بیمار (۲۲%) (میانگین شدت فیبروز کبدی برابر ۵۱/۱ با ۱۶/۱ SD= ) بود. بین شدت فیبروز کبدی تنها با سه متغیر سن زمان ابتلا، طول مدت عفونت و تعداد پلاکت‌های خون محیطی ارتباط آماری معنی‌دار وجود داشت که به ترتیب r و Pv آنها برابر «۲۰۳/۰ و ۰۳۴/۰»، «۲۵۹/۰- و ۰۰۶/۰» و «۲۴/۰- و ۰۱۲/۰» بود. بین سایر متغیرهای مورد بررسی با شدت فیبروز کبدی ارتباط آماری معنی‌دار بدست نیامد.

  نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این مطالعه و گزارشات سایر مقالات، به نظر می‌رسد متغیرهای سن ابتلا، طول مدت عفونت و تعداد پلاکت‌های خون محیطی به عنوان عوامل بسیار مهم و با ارتباط قوی با شدت فیبروز کبدی باشند و بتوان از آنها در ایجاد یک مدل پیشگویی کننده فیبروز کبدی در مطالعات دیگر استفاده کرد.