خانم هدی ملک زاده، دکتر عزت دیره، دکتر ناصر امینی، دکتر محمد نریمان،
جلد ۲۸، شماره ۹ - ( ۹-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله‌ای از شایع‌ترین اختلالات روانی است که با شیوع ۲ تا ۱۶ درصد در کودکان پیش دبستانی یا اوایل سن مدرسه و در مرحله قبل از نوجوانی بروز می‌کند. بنابراین پژوهش حاضر، با اثربخشی آموزش اصلاح الگوی تعامل والد- فرزند به مادران بر نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان ۸ تا ۱۱ سال شهر شیراز انجام گردید.
روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی، از بین مادران دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی در سال تحصیل ۹۹-۱۳۹۸ شهر شیراز، تعداد ۴۰ نفر انتخاب و به طور تصادفی به آزمایش (تعداد ۲۰ نفر) و کنترل (تعداد ۲۰ نفر) گماشته شدند. کلیه شرکت کنندگان پرسشنامه‌های دموگرافیک و سیاهه رفتاری کودک آخنباخ نسخه والدین (که دارای سه بُعد اصلی مشکلات برونی‌سازی شده، مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده و مشکلات کلی کودکان و نوجوانان را ارزیابی می‌کند) را در سه مرحله تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و همچنین آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شده است.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین پیش آزمون و پس آزمون در سه متغیر مشکلات برونی‌سازی شده، مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده و مشکلات کلی تفاوت معنادار وجود دارد (۰۰۱/۰>P). همچنین بین پیش آزمون-پیگیری نیز در هر سه متغیر تفاوت معنادار وجود دارد (۰۰۱/۰>P) و نیز بین پس آزمون و پیگیری در دو متغیر مشکلات برونی‌سازی شده و مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده تفاوت معناداری وجود دارد (۰۰۱/۰>P).
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان الگوی تعامل والد- فرزند می‌تواند در کاهش نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان ۸ تا ۱۱ سال به عنوان مداخلات روانشناسی استفاده شود و با توجه به اثربخشی الگوی تعامل والد- فرزند، این درمان در اولویت درمانی قرار داده شود.
