زمینه و هدف: الگوی خواب دانشجویان به دلیل استرس ناشی از تحصیل و حجم کار آموزشی با سایر همسالان غیر دانشجو متفاوت است. هدف این مطالعه تعیین شیوع کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان ایران بر اساس یک مطالعه متاآنالیز میباشد تا بتواند به عنوان یک معیار نهایی راهنمای سیاستگذاران در این زمینه باشد.
روش کار: در این مطالعه متا-آنالیز بانکهای اطلاعاتی PubMed، Science Direct، Scopus،Google Scholar، همچنین بانکهای اطلاعاتی داخلی بدون محدودیت زمانی تا ۱۵ آبان ۱۳۹۳ مورد بازبینی قرار گرفت. از بین مطالعات انجام شده با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج، تعداد ۱۵ مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با نرم افزار Stata نسخه ۱۱ انجام گرفت. از آزمونهای Begg و Egger برای تعیین تورش انتشار و آزمون Q و شاخص I۲ جهت بررسی عدم تجانس استفاده شد. جهت بررسی اثرات عوامل بالقوه مؤثر در ناهمگونی از متارگرسیون استفاده گردید.
یافته ها: تعداد کل نمونه در ۱۵ مطالعه بررسی شده ۳۲۶۰ نفر بود. آزمونهایBegg وEgger با مقدار P-value به ترتیب برابر ۸۸/۰ و ۱۵/۰ نشاندهنده عدم وجود سوگرایی انتشار بود. آزمون کوکران و شاخص I۲ نشان دهنده عدم تجانس بین نمونههای مورد مطالعه بود (۲۶/۹۷۵Q=، ۰۰۱/۰>p و ۶/۹۸I۲=). شیوع کلی کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان ایران بر مبنای مدل تصادفی۰/۵۶ درصد با فاصله اطمینان۹۵% (۷/۶۸–۲/۴۳) به دست آمد.
نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان و افزایش آن در سالهای گذشته، تشخیص عوامل تأثیر گذار، اقدامات مداخلهای و پیشگیرانه و برگزاری جلسات آموزشی به منظور آموزش در خصوص اهمیت خواب و مهارتهای مدیریت زمان در دانشجویان ضروری به نظر میرسد.