زمینه و هدف: بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی برای کسب امنیت به سختی از رفتارهای اجتنابی خود دست می‌کشند و منفعل هستند، بنابراین می‌توان چالش زیادی در درمان ایجاد کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی اسکما تراپی مبتنی بر ذهنیت و سینمادرمانی در درمان افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع تک آزمودنی با طرح خط‌پایه چندگانه و پیگیری سه ماهه است. جامعه آماری شامل کلیه افراد ۲۰ تا ۳۵ ساله بودند که در بازه زمانی ۰۱/۱۱/۱۳۹۹ تا ۱۵/۰۴/۱۴۰۰ به مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی آرمانا در شهر تهران مراجعه کرده بودند. روش نمونه‌گیری هدفمند بود، به این صورت که ۴ نفر از مراجعه‌کنندگان با تشخیص روانپزشکی اختلال شخصیت اجتنابی که با استفاده از پرسشنامه چندمحوری بالینی میلون و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت، انتخاب شدند، در فرایند درمان قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان در موقعیت‌های خط پایه، مداخله و دوره سه ماهه پیگیری به پرسشنامه میلون پاسخ دادند. مداخله درمانی در ۳۴ جلسه ۶۰ دقیقه‌ای برگزار شد. برای تحلیل داده‌ها از روش ترسیم نمودار، درصد بهبودی و اندازه اثر استفاده شد.
یافته‌ها: پیگیری سه ماهه نشان داد که نمرات شرکت‌کنندگان در اختلال شخصیت اجتنابی نسبت به خط پایه کاهش داشت. همچنین اندازه اثر به دست آمده به ترتیب برابر ۴۱/۲-، ۵۹/۲- ،۵۵/۷- و ۳۱/۳-، بیانگر نقش مؤثر روش درمانی در کاهش علائم اختلال شخصیت اجتنابی است (۰۵/۰P<).
نتیجه‌گیری: ترکیب اسکما تراپی متمرکز بر ذهنیت و سینمادرمانی در کاهش علائم اختلال شخصیت اجتنابی موثر می‌باشد.
