احمد همتا، آیدا همتا،
جلد ۲۶، شماره ۱۲ - ( ۱۲-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین اهداف تحقیقات در سرطان شناسی کشف تغییرات کروموزومی است که در تشکیل سلو ل‌های نئوپلاستیک و تومورهای بدخیم دخالت دارد. سرطان پوست در ایران بر طبق گزارش کشوری رتبه اول را در بین زنان ایران دارد. در این تحقیق به مطالعه سرطان پوست القایی در موش‌های نژاد SD پرداخته می‌شود و با روش‌های اینفورماتیک نواحی مشابه آنها در کروموزوم‌های انسان و همچنین مهم‌ترین ژن‌های کاندید در آن نواحی گزارش می‌گردد.
روش کار: در این پژوهش از موش صحرائی نژاد SD به عنوان مدل حیوانی جهت القاء سرطان پوست استفاده گردید که طی آنmg ۱۰ از ماده کارسینوژنیک DMBAمحلول شده در روغن کنجد به رت‌های تحت تیمار به روش زیر جلدی تزریق گردید. از تومورهای بدست آمده برای کشت سلولی و تهیه کروموزوم‌های متافازی استفاده شد. بعد از رنگ‌آمیزی به روش GTG، کروموزوم‌های متافازی رنگ شده با ایدئوگرام موش صحرایی طبیعی مقایسه گردید. با مطالعه کروموزوم‌های متافازی، مشترک‌ترین تغییرات کروموزومی بین مجموعه‌های کروموزومی ثبت گردید. بر اساس چگونگی تغییرات و محل آنها و با کمک پایگاه‌های اطلاعاتی، لیستی از ژن‌ها وهمچنین نقش احتمالی آنها با توجه به روش مقایسه ژنومیک بین موش صحرایی و انسان تهیه شد.
یافته‌ها: تغییرات کروموزومی ایجاد شده طیف وسیعی از ناهنجاریهای عدی و ساختاری را شامل گردید و بطور واضح، قطعاتی از کروموزوم‌های شماره ۵، ۸ و ۹ دچار حذف شدگی و همجنین بخش‌هایی از کروموزوم شماره ۷ دچار اضافه شدگی ساختاری گردیده بودند. همچنین با استفاده از روش سیتوژنتیک مولکولی فیش کاهش تعداد نسخه‌های ژنی در ژن‌های CDKN۲B و KLF۴ در کروموزوم ۵ رت‌های تیمار شده نشان داده شد.
نتیجه‌گیری: با استفاده از روش‌های مقایسه ژنومیک و مطالعه مقالات علمی در ارتباط با ژن های مستقر در نواحی کروموزومی تغییر یافته، پیشنهاد می‌گردد که ژن‌هایCASP۹،CDC۲L۱، CNR۲، DFFA، DFFA، CCND۳، EEF۱A۱، ASAP۱، PTK۲، DAG۱، GPX۱، MLH۱، TGFBR۲، TUSC۲، KLF۴، SLC۳۱A۱، CDKN۲B، ELAVL۲ و FANCG احتمالاً می‌توانند از جمله مهم‌ترین ژن‌ها در بروز سرطان پوست در مدل ایجاد شده باشند، لذا این گروه از ژن‌ها و ژن‌های مرتبط با آنها برای مطالعات بیشتر و دقیق‌تر بطور کاندید پیشنهاد می‌گردند.
