سجاد سمیعی، رضا پوربابکی، منیره خادم، مهسا الفی، محسن صادقی یارندی، سید جمال الدین شاه طاهری،
جلد ۲۷، شماره ۷ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: آفت‌کش‌ها به طور گسترده‌ای در سراسر جهان در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلتامترین از جمله پیروتیروئید‌ها می‌باشد که مصرف بسیاری در سطح جهان دارد. استرس اکسیداتیو یکی از مکانیسم‌های سمیت دلتامترین می‌باشد. مشخص شده است که گیاهان دارویی نقش مهمی جهت حفظ سلامتی افراد در برابر خطرات مواد شیمیایی مانند آفت‌کش‌ها دارند. هدف از این مطالعه مروری، بررسی مطالعات گذشته در خصوص اثر حفاظتی عصاره گیاهان مختلف در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از دلتامترین در بافت کبد و کلیه می‌باشد.
روش کار: جهت یافتن مقالات با محوریت تاثیر ترکیبات آنتی اکسیدان بر روی سم دلتامترین، از پایگاه‌های جستجوی اینترنتی و موتورهای جستجو شامل Pubmed ،Google scholar ،Web of science ، و Scopus استفاده شد. برای جستجو در این پایگاه‌ها از کلیدواژه‌های Deltamethrin, Oxidative Stress, Antioxidant, Polyphenol, Liver, Kidney استفاده شد. سپس با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج، فرایند مرور، غربال‌گری و حذف اطلاعات تکراری و غیرمرتبط انجام شد. علاوه بر این بازیابی مجدد منابع انجام و پس از تهیه متن کامل مقالات ورودی ، استخراج داده ها انجام شد.
یافته‌ها: با توجه به بررسی های صورت گرفته در خصوص عصاره گیاهان مختلف چنین به نظر میرسد که عصاره گیاهان از جمله سیر، شنبلیله، گل توپی و تاج خروس و همچنین روغن زیتون و روغن جگن دارای اثرات حفاظتی در برابر سمیت دلتامترین و استرس اکسیداتیو ناشی از آن در کلیه و کبد هستند. ترکیبات عصاره گیاهانی از جمله عصاره ریحان، روغن جو، گز روغنی و زردچوبه باعث بهبود و کاهش اثرات سمی دلتامترین در کبد و کلیه می‌شوند. این اثرات به دلیل وجود منابع سرشار از پلی فنول و ظرفیت آنتی اکسیدانی این گیاهان می باشد.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج بدست آمده در مطالعات، عصاره گیاهان به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و ترکیباتی از جمله پلی فنول ها، توانایی بهبود و جلوگیری از آسیب ناشی از دلتامترین را دارا می باشند.
