زمینه و هدف : چاقی با بسیاری از بیماری ها مخصوصا امراض قلبی، دیابت نوع ۲، مشکلات تنفسی حین خواب، انواع خاصی از سرطان ها و استئوآرتریت در ارتباط است. گزارش ها حاکی از افزایش نسخه برداری ژن TNF-α درسلول های چربی در صورت وجود چند ریختی (پلی مورفیسم (poly morphism G-۳۰۸A در ناحیه پروموتور ژن مذکور می باشد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط این پلی مورفیسم با نمایه توده بدنی به عنوان شاخص چاقی وسایر فاکتورهای موثر در چاقی در جمعیت ایرانی میباشد.
روش کار: از افراد شرکت کننده در مطالعه مقطعی (Cross Sectional Study) قند و لیپید تهران در مجموع ۲۴۴ نفر در دو گروه سنی زیر ۱۸ سال و بالای ۱۸ سال انتخاب شدند. میزان لیپوپروتئین های با دانسیته بالا ) HDL-C = High-density lipoprotein )به روش رسوبی فسفوتنگستات سدیم اندازه گیری گردید. میزان لیپوپروتئین های با دانسیته پایین LDL-C ) Low-density lipoprotein= ( با استفاده ازفرمول فریدوالد و میزان قند خون ناشتا ، تری گلیسرید و کلسترول تام به روش رنگ سنجی آنزیمی و CRP(C-reactive protein) ۱۰( Interleukin -۱۰) ، IL-۶ (Interleukin-۶) ادیپونکتین به روش الایزا اندازه گیری شد وشاخص مقاومت به انسولین =HOMA) (Homeostatic Model Assessment محاسبه گردید. سایر عوامل موثر در چاقی مانند نمایه توده بدنی و فشار خون مشخص گردیدند. قطعهای به طول ۱۰۷ جفت باز از ژن مورد نظر با استفاده از تکنیک Polymerase Chain Reaction) ) PCR تکثیر و پلی مورفیسم مورد نظر با استفاده از تکنیک (Restriction Fragment Length Polymorphism) RFLP بررسی گردید. برای مقادیری که توزیع نرمال نداشتند، از آزمون Kruskal-Wallis و مقادیری با توزیع نرمال از آزمون ANOVA بهره گرفته شد و همچنین از آزمون ANOVA دو دامنه به دنبال post-hoc با آزمون های چندگانه توکی برای مقایسه یافتههای آزمایشگاهی گروههای نمایه توده بدنی استفاده شد. دادهها به وسیله نر م افزار v,۱۶ SPSS تجزیه و تحلیل شدند .
یافتهها : فراوانی اللهای TNF-α از قانون هاردی واینبرگ تبعیت کرد. فراوانی ژنوتیپها در ۲۴۴ فرد مورد بررسی عبارت بود از AA (۲/۱%)؛ GG (۷/۸۵%)؛ GA (۱/۱۳%) که با نمایه توده بدنی ارتباط معنی داری نشان نداد . درگروه جوانان فشار خون سیستولی دختران درحالت GA به طور معنیداری بیشتر از GG می باشد و CRP در پسران در حالت AA به طور معنی داری بیشتر از دو حالت دیگر بود. در گروه بزرگسالان میزان کلسترول تام در مردان درحالت AA به طور معنیداری بیشتر از دو حالت دیگر بود و LDL-C در زنان در حالت GG بیشتر از دو حالت دیگر بود.
نتیجه گیری : داده های بدست آمده بر عدم وجود ارتباط بین پلی مورفیسم G-۳۰۸A ژن TNF-α با افزایش نمایه توده بدنی دلالت داشته و لذا نتیجهگیری میشود احتمالا این پلی مورفیسم در افزایش خطر بروز چاقی در جمعیت ایرانی نقشی ندارد.