دکتر علیرضا سالک مقدم، دکتر فرزانه اوسطی آشتیانی، دکتر علیرضا فیروز، دکتر مریم دانش پژه، دکتر یحیی دولتی، پرویز علائی،
جلد ۷، شماره ۲۲ - ( ۱۲-۱۳۷۹ )
درماتیت تماسی (Contact dermatitis) به دو نوع آلرژیک (Allergic contact dermatitis, ACD) در ۲۰% موارد و نوع تحریکی (Irritant contact dermatitis , ICD) شامل ۸۰% موارد تقسیم می گردد و به سه فرم حاد، تحت حاد و مزمن دیده می شود. این بیماری باعلایمی چون درد، قرمزی، خارش، وزیکول، پاپول، سخت و چرمی شدن پوست همراه است.
درماتیت تماسی آلرژیک (ACD) یا افزایش حساسیت تماسی (contact hypersensitivity CHS) بیماری التهابی وابسته به سلولهای T با مکانیسم تیپ IV صدمه نسجی ( افزایش حساسیت نوع تاخیری) (Delayed type hypersensitivity DTH) است که با غلظتهای حساس کننده ای از آلرژنهای هاپتنی در تماس با پوست ایجاد می گردد. با وجود اثبات دخالت سلولهای T نقش ریز گروههای لکوسیتی در بیماری ناشناخته و اطلاعات موجود ضدو نقیض است. با توجه به وجود تناقضها و این که بیماری مذکور از بیماریهای شایع پوستی در کشور ایران یم باشد و نیز تا کنون در این زمینه مطالعه ای در ایران صورت نگرفته است، به بررسی ایمنی سلولی و نقش ریزگروههای لنفوسیتی خون محیطی بیماران مبتلا به درماتیت تماسی آلرژیک در مقایسه با سایر درماتیتها و افراد سالم پرداخته شد.
روش مناسب برای تشخیص آلرژنها مسئول بروز آلرژی روشی موسوم به Patch test است در این تحقیق با استفاده از ۲۳ آلرژن شناخته شده موجود در کیت Trolab معروف به استاندارد اروپایی بر روی ۴۶ بیمار مشکوک به بیماری تست پوستی انام شد. پس از ۴۸ ساعت از بیماران cc ۵ خون گرفته شد، و با استفاده از روش ELISA سطح IgE تام سری آنها اندازه گیری گردید. همچنین توسط فلوسیتومتری با استفاده از کیت IMK- plus حاوی آنتی بادیهای منوکلونال اختصاصی شد T(HLA-DR), NK(CD۱۶/۵۶)T(CD۸ CD۴ , CD۳) B(CD۱۹), CD۱۴/۴۵ کونژوگه به بررسی زیر گروههای لنفوسیتی با FITC فلورسین ایزوتیوسیانات و PE فیکواریترین پرداخته شد. بر اساس نتایج آزمونهای پوستی شایعترین آلرژنها در این مطالعه به ترتیب نیکل ، کلریدکبالت، دی کرومات پتاسیم و فرمالدئید بودند. همچنین بر اساس آنالیز آماری نتایج سطح IgE در دو گروه درماتیت تماسی آلرژیک تحریکی نسبت به گروه کنترل که ۳۶ نفر بودند تفاوت چندانی نداشت در صورتی که در گروه آتوپیک ۱۰-۸ برابر سطح شاهد بود (P<۰/۰۰۱)
میانگین درصد سلولها T(CD۳), T(CD۴) تغییر معنی داری نداشت. افزایش سلولهای T(CD۸) نسبت به گروه کنترل معنی دار نبود. سلولهای B(CD۱۹) با مختصری کاهش تغییر معنی داری نداشتند. سلولهای T(HLA-DR), NK(CD۱۶/۵۶) افزایش معنی داری به گروه کنترل داشتند. (P<۰/۰۵)
با توجه به افزایش T(CD۸) و عدم تغییر در T(CD۴) نسبت سلولهای CD۴/CD۸ در گروه درماتیت تماسی آلرژیک کاهش و در گروه درماتیت آتوپیک افزایش داشت و این تغییرات معنی دار بود (P<۰/۰۵) . تعداد WBC در درماتیت تماسی آلرژیک و درصد ائوزینوفیلی در درماتیت آتوپیک افزایش معنی داری داشت در مورد سایر متغیرها تغییرات معنی دار نبود.
