مجله علوم پزشکی رازی

    طبقه‌بندی معمولی آدنوم‌های هیپوفیز برای تعیین نوع سلول‌های آدنوم هیپوفیز و عمل‌کرد آن‌ها کافی نبوده و گاهی عدم تطابق بالینی با نوع سلول‌های مترشحه مشاهده می‌شود. علاوه بر آن در بعضی از آدنوم‌های هیپوفیز میزان ترشح در خون بسیار کم بوده و سطح خونی هورمون غیرقابل تشخیص می‌باشد. هدف اصلی در این مطالعه تعیین نوع ترشح سلول‌ها در آدنوم‌های هیپوفیز براساس رنگ‌آمیزی ایمونوهیستوشیمی و سپس مقایسه آن با علائم بالینی بیمار بوده است. هم‌چنین مقایسه‌ای بین طبقه‌بندی، براساس ایمونوهیستوشیمی و طبقه‌بندی مورفولوژی(رنگ‌آمیزی هماتوکسیلن ائوزین) انجام گردید. در این مطالعه ۱۰۲ بلوک پارافینی با تشخیص آدنوم هیپوفیز که دارای شاخص هورمونی LH، GH، PRL، ACTH، TSH، FSH بودند و با روش ایمونوپراکسیداز رنگ‌آمیزی شدند و علائم بالینی بیماران نیز از پرونده‌های آن‌ها استخراج گردید. سپس نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. محدوده سنی بیماران ۱۰ تا ۶۷ سال(میانگین ۲۵/۳۹) و نسبت زن به مرد ۱۰ به ۷ بود. بیست‌وشش‌ونیم درصد آدنوم‌‌ها غیر عمل‌کردی، ۷/۱۴% تولید کننده GH، ۸/۰% تولید کننده PRL، ۹/۴% تولید کننده ACTH، ۲% تولید کننده TSH و ۱/۴۸% تولید کننده چند هورمون بوده‌اند. بین آدنوم‌های اسیدوفیل با ترشح PRL و GH و نیز آدنوم‌های بازوفیل با ترشح ACTH و آدنوم‌های کروموفوب با ترشح PRL و GH، ارتباط معنی‌دار آماری وجود داشت(۰۵/۰P<) و در سایر موارد ارتباطی مشاهده نشد. به عنوان نتیجه‌گیری کلی می‌توان گفت از آن جا که در موارد زیادی از آدنوم‌های هیپوفیز، رابطه معنی‌داری بین نوع هورمون های مترشحه با نوع مورفولوژیک آدنوم در رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین ـ ائوزین وجود نداشت، به نظر می‌رسد رنگ‌آمیزی ایمونوهیستوشیمی برای تقسیم‌بندی آدنوم‌ها به عنوان یک راهنمای مهم در تشخیص صحیح و درمان مناسب ضروری باشد.