مجله علوم پزشکی رازی

---

یکی از علل سیانوز در کودکان، بالا بودن فشار شریان ریوی( pulmonary hypertension: PH ) می‌‌‌‌‌‌‌‌باشد. PH ممکن است اولیه ویا ثانویه باشد. نوع ثانویه PH بدنبال مشکلات مختلفی روی می‌‌‌‌‌دهد که یکی از آنها، اختلال در تهویه ریوی می‌‌‌‌‌‌‌باشد و از علل نادر در این گروه سندرم مادرزادی کاهش تهویه مرکزی( Congenital central hypoventilation syndrome ) یا Ondines curse است. در این گزارش کودک ۶ ساله‌‌‌‌ای معرفی می‌‌‌‌گردد که بعلت خستگی زودرس و سیانوز خفیف مراجعه کرده بود. در بررسیهای انجام شده، افزایش فشار شریان ریوی وجود داشت که براساس یافته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بدست آمده تشخیص ondines curse برای بیمار مطرح گردید.

---

    تونل آئورت به بطن چپ یک ناهنجاری مادرزادی نادر می‌باشد که در آن ارتباط غیرطبیعی بین آئورت صعودی و قسمت خروجی بطن چپ وجود دارد و در نتیجه آن، بار حجمی بطن چپ ایجاد می‌شود. علائم بالینی آن شبیه نارسایی آئورت بوده بنابراین افتراق این دو بیماری از هم دارای اهمیت است، چون بر خلاف نارسایی آئورت درمان جراحی زودهنگام لازم و ضروری می‌باشد. در این مقاله ۳ بیمار مبتلابه این ناهنجاری قلبی از نظر یافته‌های بالینی، رادیوگرافی قفسه سینه، الکتروکاردیوگرافی، اکوکاردیوگرافی و کاتتریسم قلبی مورد مطالعه قرار گرفتند. هر سه بیمار پسر بودند که ۲ مورد به دلیل داشتن سوفل قلبی و ۱ مورد به علت تنگی نفس ارجاع شده بودند. اتساع بطن چپ، آئورت صعودی و قوس آئورت در هر سه بیمار وجود داشت. با عمل جراحی قلب باز در هر سه بیمار تونل ترمیم شد و در ۱ مورد به دلیل غیرطبیعی بودن لتهای دریچه آئورت، در زمان ترمیم تونل، تعویض دریچه آئورت نیز صورت گرفت.

---

    بیماری کاوازاکی یک بیماری التهابی با درگیری چندین عضو، به خصوص قلب می‌باشد. در ایران تعداد مطالعات مربوط به قلب در این بیماری بسیار کم است. هدف از این مطالعه دست‌یابی به اطلاعات بیماری شناختی در کودکان ایرانی و مقایسه آن با سایر مطالعات بود. در این پژوهش ۶۱ کودک مبتلا به بیماری کاوازاکی که در مدت ۵/۷ سال به درمانگاه کودکان بیمارستان قلب شهید رجایی ارجاع شده بودند، از نظر درگیری قلب به صورت گذشته و آینده‌نگر مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات با مراجعه به پرونده و مدارک بیماران و پی‌گیری در درمانگاه جمع‌آوری شد. براساس نتایج به دست آمده ۴۲ بیمار(۶۹%) هیچ علامتی از درگیری قلب نداشتند، آنوریسم عروق کرونر در ۸ بیمار(۱۳%) دیده شد و تجمع مایع در پریکارد در اکوکاردیوگرافی در ۱۱% موارد وجود داشت. تغییرات EKG و کاردیومگالی هر یک در ۸% بیماران و نارسایی خفیف دریچه میترال در ۱۰% آن‌ها دیده شد. در موارد درمان با آسپیرین همراه با ایمنوگلبولین وریدی، شیوع آنوریسم عروق کرونر نسبت به درمان با آسپیرین تنها، کم‌تر بود. این مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به بیماری کاوازاکی نیاز به درمان معمول(آسپیرین و ایمنوگلبولین وریدی همراه با هم) برای کاهش بروز ضایعه قلبی دارند. تجمع مایع پریکارد در بیماران این مطالعه کم‌تر گزارش شد که شاید علت آن بیش‌تر بودن فاصله‌های اکوکاردیوگرافی و ماهیت گذرای تجمع مایع پریکارد در بیماری کاوازاکی باشد بنابراین توصیه می‌شود هم‌کاران پزشک، کودکان مبتلا به بیماری کاوازاکی را برای بررسی و پی‌گیری درگیری قلبی به پزشکان فوق تخصص قلب کودکان ارجاع دهند. 

---

    زمینه و هدف: تب روماتیسمی حاد و بیماری قلبی ناشی از آن، از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی اکتسابی کودکان در کشورهای در حال توسعه می‌باشد که نیاز به بستری، عمل جراحی، پیشگیری و مراقبت‌های طولانی مدت دارد و موجب مرگ و میر می‌گردد. در کشور ما اطلاعات در این زمینه به طور وسیع و جامع، محدود است؛ لذا سعی شد تا در این زمینه در یکی از مهم‌ترین مراکز قلب کودکان ایران، مطالعه انجام شود. روش بررسی: ۲۹۰ بیمار مبتلا به بیماری قلبی روماتیسمی(RHD=Rheumatic heart disease) که از سال ۱۳۶۴(آوریل ۱۹۸۵) تا پایان سال ۱۳۷۸(مارس ۱۹۹۹) به مدت ۱۵ سال در بخش قلب کودکان این مرکز بستری شده‌اند، از نظر سن ابتلا، سن اولین بستری، جنس، فراوانی گرفتاری دریچه‌های قلب، نوع عمل جراحی، میزان عود آندوکاردیت و مرگ و میر مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: از نظر جنس تفاوت مهمی بین پسرها و دخترها نبود(۵۱% پسر و ۴۹% دختر بودند). متوسط سن ابتلا، ۷/۹ سال و محدوده آن، بین ۱۶-۴ سالگی بوده که ۶۵% آنها در سن ۱۲-۷ سالگی مبتلا شده‌اند. متوسط سن بستری، ۱/۱۱ سال و محدوده آن، بین ۱۸-۴ سالگی بوده که ۸۰% آنها در سن بالای ۱۱ سالگی بستری شده‌اند. گرفتاری دریچه‌های قلب با معاینه فیزیکی، نوار قلب، رادیوگرافی ریه و اکوکاردیوگرافی تشخیص داده شده است و برای اکثر آنها آنژیوگرافی انجام شده است. گرفتاری دریچه میترال به تنهایی(ایزوله) در حدود نیمی از موارد(۴۹%) و ابتلا توام دو دریچه میترال و آئورت در ۵/۳۹% و گرفتاری دریچه آئورت به تنهایی(ایزوله) در ۵/۳% و گرفتاری ۳ یا ۴ دریچه در ۷% بیماران مشاهده شد. به عبارت دیگر دریچه میترال قلب در بیش از ۹۰% موارد و دریچه آئورت در ۴۴% بیماران، گرفتار بودند. ۱۹۰ بیمار(۶۵%)، تحت عمل جراحی دریچه قلب قرار گرفته‌اند که در ۹۶ مورد(۵۱%)، عمل جراحی دریچه میترال به تنهایی و در ۸۳ بیمار(۵/۴۳%)، عمل دو دریچه میترال و آئورت انجام شد و در ۱۰ بیمار(۲/۵%)، عمل جراحی دریچه آئورت به تنهایی انجام شد. عود تب روماتیسمی در ۴۲ بیمار(۱۴%)، آندوکاردیت در ۱۶ بیمار(۵/۵%) و فوت در ۴ بیمار(۳/۱%) مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: گرفتاری روماتیسمی قلبی در دخترها و پسرها، تقریباً یکسان و شایع‌ترین سن ابتلا به آن، در سنین مدرسه می‌باشد. در این مطالعه در ۶۵% بیماران نیاز به عمل جراحی و اکثراً تعویض دریچه بوده است؛ لذا بایستی توجه خاص به تشخیص و درمان زودهنگام عفونت استرپتوکوکی نمود تا بدین ترتیب بتوان از بروز عوارض جلوگیری کرد.

---

    زمینه و هدف: شیوع کاردیومیوپاتی اتساعی در کودکان، ۳۶ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر است. از مسایل مهم، پیش‌آگهی می‌باشد که براساس گزارش‌ها، احتمال طول عمر ۵ ساله، حدود ۵۰% و ۱۰ ساله، حدود ۲۵% می‌باشد. اهداف این مطالعه، بررسی پیش‌آگهی، درمان و مرگ و میر مبتلایان به کاردیومیوپاتی اتساعی در ایران می‌باشد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، پرونده‌های تمام نوزادان و کودکان مبتلا به کاردیومیوپاتی اتساعی بستری شده بین سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۳ در بخش کودکان این مرکز، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: از ۱۱۵ بیمار، ۶۷ نفر، مذکر(۵۸%) و ۴۸ نفر، مونث(۴۲%) بودند. میانگین سنی، ۴/۸ سال و میانگین وزن، ۵/۲۱ کیلوگرم بود. دیسترس تنفسی، شایع‌ترین یافته بود(۳/۷۱% بیماران) و نارسایی احتقانی قلب با شیوع ۶۲%، در مقام بعدی بود. ۹۴ بیمار(۸۲%)، تحت درمان طبی شامل دیژیتالیس، فورزماید و داروهای مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین(کاپتوپریل) مرخص شدند. ۲۱ بیمار(۱۸%)، با تابلوی نارسایی احتقانی قلب و دیس‌ریتمی، در اولین بستری فوت شدند. در پیگیری انجام شده(میانگین مدت پیگیری، ۶ سال و بین صفر تا ۱۳ سال بود)، ۵۶% بیماران در دسترس، هنوز زنده بودند. نتیجه‌گیری: پیش‌آگهی کاردیومیوپاتی اتساعی با سن شروع زیر ۲ سال، نارسایی احتقانی قلب و دیس‌ریتمی، کماکان وخیم است، ولی تلاش‌های جدید در استفاده از داورهایی نظیر L-carnitine، هورمون رشد، ایمونوگلبولین داخل وریدی، پیوند قلب و روشهای جدید جراحی، افق‌های جدیدی را به روی این بیماران می‌گشاید.

---

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی اصطلاحی است برای توصیف تغییرات منفی در نگرش، خلق و رفتار افرادی که در مواجهه با فشارهای مرتبط با کار قرار می­گیرند. مطالعه حاضر با هدف سنجش شدت فرسودگی شغلی بهورزان و تعیین برخی از عوامل مرتبط با آن در استان­های شمال شرق ایران انجام شد.

روش­ کار: در این مطالعه مقطعی تعداد ۵۴۸ نفر از بهورزان شاغل در دانشگاه­های علوم پزشکی شاهرود، سبزوار، نیشابور، بجنورد و سمنان به روش تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلاچ به‌صورت خودایفا را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از رگرسیون لجستیک رتبه­ای و آزمون کای- دو تجزیه و تحلیل شدند.

یافته­ ها: اکثر بهورزان تحت مطالعه (۷۱%) زن و متأهل (۹۰%) بودند. ۶/۱۴% بهورزان از درآمد و ۴/۷% از امکانات ضروری خود رضایت کامل داشتند. علی‌رغم رضایت نسبی از درآمد و امکانات ضروری بیش از ۷۵% بهورزان به شغل خود علاقه شدید داشتند. میانگین امتیاز شدت خستگی عاطفی در افراد موردمطالعه ۶۰/۱۵±۹/۱۶، شدت عدم موفقیت­ فردی ۵۴/۱۳±۵/۳۵، شدت مسخ شخصیت ۰۷/۵±۸/۴ و میانگین امتیاز شدت تعارض ۶۶/۴±۱/۶، شدت فرسودگی شغلی ۱۴/۲۵±۱/۶۳ بود. بین شدت فرسودگی شغلی با رضایت از درآمد، امکانات ضروری، علاقه به شغل، جنس و محل سکونت رابطه معناداری مشاهده گردید.

 نتیجه ­گیری: گرچه شدت فرسودگی شدید در بهورزان پایین است ولی شدت فرسودگی در حیطه عدم موفقیت فردی و خستگی عاطفی در بهورزان باسابقه کار بالای ۱۰ سال بالاست. فراهم نمودن امکان انتقال بهورزان باسابقه به خانه­های بهداشت نزدیک به مرکز شهرستان و امکان ادامه تحصیل و ارتقای علمی و شغلی آنان می­تواند به بهبود وضعیت کمک شایانی نماید.